Οι μικρές εκκρεμότητες που κρατούν σε… ομηρεία την ολοκλήρωση του Κτηματολογίου σταδιακά κλείνουν. Αφού ξεμπλόκαραν, έπειτα από πολυετείς δικαστικές περιπέτειες, οι πέντε τελευταίες «ορφανές» μελέτες (απομένει η έναρξη της συλλογής δηλώσεων το 2023 σε Κέρκυρα – Θεσπρωτία), σε ρότα υλοποίησης μπαίνει και η ενσωμάτωση των παλιών κτηματολογίων στο νέο Εθνικό Κτηματολόγιο.
Ουσιαστικά, αφορά τις δύο μοναδικές περιοχές στην Ελλάδα που είχαν κτηματολόγιο πριν από περίπου έναν αιώνα. Πρόκειται για τμήμα της Καλλιθέας (4.450 στρέμματα) και του Παλαιού Φαλήρου (2.760 στρέμματα) για τα οποία λειτουργεί από το 1923 το «Γραφείο Πρωτευούσης», καθώς και για τη Ρόδο, την Κω και τμήμα της Λέρου που είχαν κτηματογραφηθεί την περίοδο 1922-1930, κατά την ιταλική κατοχή.
Τέλος του έτους οι διαγωνισμοί, ολοκλήρωση το 2026
Σύμφωνα με τα όσα αναφέρουν στο «Βήμα» στελέχη του Κτηματολογίου, οι προκηρύξεις των διαγωνισμών για την ένταξη του «Κτηματολογίου Πρωτευούσης» και για τη μετάπτωση του Κτηματολογίου Κω – Ρόδου στο Εθνικό Κτηματολόγιο αναμένεται να γίνουν στα τέλη του έτους με στόχο την ολοκλήρωση των μελετών το 2026. Οι δύο περιοχές αφορούν περίπου το 2% των ιδιοκτησιακών δικαιωμάτων της χώρας. Μάλιστα, εντός της ερχόμενης εβδομάδας αναμένεται να προωθηθεί στη Βουλή και η σχετική ρύθμιση που θα καθορίζει τις τεχνικές λεπτομέρειες για τις διαδικασίες της μετάπτωσης.
Ειδικότερα, η μελέτη κτηματογράφησης για την ένταξη των ΟΤΑ Παλαιού Φαλήρου και Καλλιθέας στο Εθνικό Κτηματολόγιο είναι προϋπολογισμού 4.200.000 ευρώ (πλέον ΦΠΑ) και θα έχει διάρκεια υλοποίησης 33 μήνες. Η προκήρυξή της προγραμματίζεται για το τέταρτο τρίμηνο του 2022 με στόχο η ανάθεση να γίνει στα τέλη του 2023 ώστε το έργο να έχει υλοποιηθεί έως το 2026. Στην παρούσα φάση αναμένεται η διαβούλευση των τεχνικών προδιαγραφών.
Σύνθεση δεδομένων για 300.000 δικαιώματα ιδιοκτησίας
Η ιδιαιτερότητα του έργου, το οποίο αφορά περίπου 300.000 δικαιώματα ιδιοκτησίας, έγκειται στο γεγονός ότι απαιτείται η σύνθεση δεδομένων διαφορετικής προέλευσης. Συγκεκριμένα θα πρέπει να «κουμπώσουν» τα δεδομένα που προέρχονται από δύο πηγές: αφενός από την έως σήμερα λειτουργία του «Γραφείου Κτηματολογίου Πρωτευούσης» (ΓΚΠ) για τους δήμους Παλαιού Φαλήρου (τμήμα Β) και Καλλιθέας και αφετέρου από το Γραφείο Κτηματογράφησης που αφορά το υπόλοιπο τμήμα του ΟΤΑ Παλαιού Φαλήρου (τμήμα Α), στο οποίο η συλλογή δηλώσεων έγινε το 2008, στο πλαίσιο του διαγωνισμού των Ενεργών Τίτλων.
Το Γραφείο Πρωτευούσης είχε συσταθεί ως «Κτηματικό Αρχειοφυλακείο», σε εφαρμογή διατάξεων του νομοθετικού διατάγματος της 5ης Σεπτεμβρίου 1923 «Περί Κωδικοποιήσεως των Περί Κτηματογραφήσεως Αστικών Ακινήτων» (ΦΕΚ Α αρ.268/1923). Είχε στην αρμοδιότητά του 195 οικοδομικά τετράγωνα του Δήμου Παλαιού Φαλήρου και 294 του Δήμου Καλλιθέας, τα οποία αντιστοιχούν περίπου στη μισή έκταση των σημερινών διοικητικών ορίων τους.
Στις αρχές της δεκαετίας του ΄90 ολοκληρώθηκε η σύνταξη νέων κτηματολογικών μελετών για τις δύο περιοχές της πρωτεύουσας. Για το Παλαιό Φάληρο, αν και η κτηματογράφηση είχε ολοκληρωθεί, δεν εκδόθηκε η προβλεπόμενη διαπιστωτική πράξη, με συνέπεια τα ακίνητα του Γραφείου Πρωτευούσης να υπάγονται στο νομικό καθεστώς του Νομικού Διατάγματος του 1923 και τα υπόλοιπα ακίνητα να παραμένουν σε εκκρεμότητα. Για τα ακίνητα του Δήμου Καλλιθέας (περίπου 5.000 στρέμματα) ισχύει άλλο νομικό καθεστώς (του νόμου 1512/1985 «Περί Γραφείων Κτηματογράφησης» και του ΠΔ 49/1987).
Η Ρόδος, η Κως και το Λακκί Λέρου κτηματογραφήθηκαν από τους Ιταλούς την περίοδο 1922-1930. Το πλήθος των γεωτεμαχίων υπολογίζεται σε πάνω από 200.000, με τα ιδιοκτησιακά δικαιώματα να υπερβαίνουν τα 800.000.
Στο 85% η συλλογή δηλώσεων στην Ελλάδα
Στην κτηματογράφηση σε επίπεδο χώρας έχει ήδη επιτευχθεί ποσοστό συλλογής δηλώσεων 85%. Με τον συγκεκριμένο ρυθμό, το ποσοστό στο τέλος του 2022 εκτιμάται ότι θα φτάσει στο 90%, οπότε και θα είναι απολύτως συγκρίσιμο με εκείνα των άλλων ευρωπαϊκών χωρών. Κατά συνέπεια, όπως επισημαίνει στο «Βήμα» ο πρόεδρος του Ελληνικού Κτηματολογίου κ. Δημήτρης Σταθάκης, «στο τέλος του έτους θα μπορεί να θεωρηθεί ότι η συλλογή δηλώσεων στην Ελλάδα, με ελάχιστες εξαιρέσεις, τελείωσε οριστικά».
Οσον αφορά το μέρος των Δωδεκανήσων που ανήκει στο παλιό κτηματολόγιο, σύμφωνα με τον ίδιο, σύντομα θα μεταπέσει στο νέο και ενιαίο σύστημα της χώρας με ειδικές συμβάσεις. «Το υπόλοιπο τμήμα των Δωδεκανήσων κτηματογραφείται σήμερα με μελέτη που προκηρύχθηκε στο πλαίσιο της τελευταίας γενιάς μελετών κτηματογράφησης, γνωστές ως ΚΤΙΜΑ16. Η μελέτη αυτή είναι εδώ και λίγες μέρες στο στάδιο της Ανάρτησης που θα διαρκέσει ως το τέλος Αυγούστου. Οι ενδιαφερόμενοι δεν πρέπει να χάσουν την ευκαιρία να ελέγξουν ότι έχει καταγραφεί σωστά η περιουσία τους» τονίζει ο κ. Σταθάκης.
Μπαίνει ένα τέλος στις ατέρμονεςδιεκδικήσειςTα Δωδεκάνησα είναι αυτή τη στιγμή η περιοχή με το υψηλότερο ποσοστό συλλογής δηλώσεων σε όλη την Ελλάδα, που ξεπερνά το 100% της εκτίμησης (περισσότερα από εκατό χιλιάδες ιδιοκτησιακά δικαιώματα) – στην Αστυπάλαια, στην Κάλυμνο, στην Κάρπαθο, στην Κάσο, στους Λειψούς, στην Τήλο και στη Χάλκη είναι πάνω από 100% και στη Νίσυρο στο 91%.«Η πλειονότητα των ιδιοκτητών δήλωσε την ακίνητη περιουσία. Κατά συνέπεια, τα όρια μεταξύ όμορων ιδιοκτησιών δηλώθηκαν από όλες τις πλευρές και έτσι θα εξασφαλιστούν για πάντα, βάζοντας τέλος σε ατέρμονες διεκδικήσεις. Η ταυτόχρονη δήλωση που έχει επιτευχθεί στον μέγιστο βαθμό μεταξύ όμορων ιδιοκτησιών είναι η καλύτερη εγγύηση για άριστο ποιοτικά αποτέλεσμα» υπογραμμίζει ο πρόεδρος του Κτηματολογίου.
Ασπίδα για επενδυτές και δημόσιες εκτάσεις
Το μεγάλο ποσοστό συμμετοχής των ιδιοκτητών βάζει σε σταθερή βάση όχι μόνον την κοινωνική συνοχή, ελαχιστοποιώντας τις ιδιοκτησιακές διενέξεις, αλλά και τις επενδύσεις. «Οι επενδυτές πρέπει να αισθάνονται ασφαλείς ότι τα πάγιά τους θα τοποθετηθούν πάνω σε γη με εξασφαλισμένους τίτλους. Το υψηλό ποσοστό συμμετοχής στην κτηματογράφηση τερματίζει την ιδιοκτησιακή ασάφεια που είναι ένα από τα μεγαλύτερα εμπόδια για μακροχρόνιες και ασφαλείς επενδύσεις» σημειώνει ο κ. Σταθάκης.
Επιπλέον, το υψηλό ποσοστό δηλώσεων, όπως αναφέρει ο ίδιος, «σημαίνει ότι εκτός από την ιδιωτική γη έχει καταγραφεί και η δημόσια γη, η οποία εν πολλοίς παρέμενε άγνωστη με το σύστημα των υποθηκοφυλακείων στο οποίο και δεν καταγράφονταν». Και προσθέτει: «Με την καταγραφή των δημοσίων εκτάσεων αποφεύγεται η καταπάτησή τους αλλά και η απώλεια εσόδων από την αδυναμία εκμετάλλευσής τους. Η γνώση της δημόσιας περιουσίας είναι πάντα προϋπόθεση και για την αξιοποίησή της προς όφελος της κοινωνίας».
Τράτσα Μάχη
Εφημερίδα “Το Βήμα”
