Ενεργοποιήθηκε την 1η Ιανουαρίου η Ηλεκτρονική Ταυτότητα Κτιρίου, ένα θεσμικό εργαλείο, που αντιπροσωπεύει μια μείζονα μεταρρύθμιση στο χώρο των κατασκευών και της αγοράς ακινήτων, παρά το γεγονός, ότι ταυτόχρονα αποτελεί και χαρακτηριστικό παράδειγμα του αργού ρυθμού με τον οποίο… προοδεύει η Ελλάδα.
Είναι χαρακτηριστικό ότι η ιδέα για την ηλεκτρονική ταυτότητα, ανέκυψε για πρώτη φορά ως αντικείμενο συζήτησης στις αρχές τις δεκαετίας του 1990 και παρά το γεγονός ότι η δυνατότητα υλοποίησης είχε «κατακτηθεί» και η πρόθεση έναρξης αυτής της προσπάθειας είχε ήδη διατυπωθεί το 2010, χρειάστηκε να περάσουν άλλα 10 χρόνια για να τη δούμε να αποκτά «ζωή».
Κάτι αντίστοιχο άλλωστε, έγινε με την ηλεκτρονική έκδοση οικοδομικών αδειών, για την οποία η τεχνολογία ήταν διαθέσιμη από το 2006, αλλά η θεσμική συγκρότηση και υλοποίηση της διαδικασίας, χρειάστηκε να περιμένει… 12 χρόνια, για να ξεκινήσει το 2018.
Έστω κι έτσι η «ηλεκτρονική ταυτότητα κτιρίου» με το ΤΕΕ σε πρωταγωνιστικό ρόλο για την ανάπτυξη και λειτουργία της ψηφιακής πλατφόρμας, ήρθε να υπηρετήσει το δημόσιο συμφέρον, την καταπολέμηση της αυθαίρετης δόμησης και την προστασία της ιδιοκτησίας.
Για ένα μήνα, ως και την 31η Ιανουαρίου 2021, το νέο σύστημα θα λειτουργεί σε προαιρετική βάση, παράλληλα με την ισχύουσα σήμερα διαδικασία. Το διάστημα προσαρμογής διασφαλίζει την ομαλή μετάβαση για τους μηχανικούς και την αποφυγή παύσης των δικαιοπραξιών.
Μετά την παρέλευση αυτού, η καταχώρηση της Ηλεκτρονικής Ταυτότητας Κτιρίου και της Ταυτότητας Αυτοτελούς Διηρημένης Ιδιοκτησία θα είναι υποχρεωτική και θα γίνεται αποκλειστικά ηλεκτρονικά και χωρίς χρέωση, ενώ προορίζεται να διασυνδεθεί με άλλες πληροφοριακές υποδομές, όπως το Κτηματολόγιο και ο Ενιαίος Ψηφιακός Χάρτης, που βρίσκονται σε φάση ανάπτυξης.
Σκοπός της Ηλεκτρονικής Ταυτότητας Κτιρίου είναι η αποτύπωση της υφιστάμενης κατάστασης του κτιρίου ή της διηρημένης ιδιοκτησίας και των αδειών τους, καθώς και η παρακολούθηση και ο έλεγχος των μεταβολών τους κατά τη διάρκεια του χρόνου ζωής τους.
Η Ηλεκτρονική Ταυτότητα Κτιρίου θα είναι το τελευταίο βήμα της οριστικής τακτοποίησης των αυθαίρετων κτισμάτων τα οποία έχουν ενταχθεί στους σχετικούς νόμους. Μόνο με την απόκτησή της η τακτοποίηση θα θεωρείται ολοκληρωμένη.
Ιδιαίτερα σημαντικό γεγονός που πρέπει να προβληθεί στο ευρύ κοινό, ώστε να γίνει κατανοητή η σημασία του νέου συστήματος, είναι πως η «ηλεκτρονική ταυτότητα» ως εργαλείο, «ακολουθεί» σε κάθε περίπτωση το ακίνητο. Όχι τον ιδιοκτήτη, όχι τον μηχανικό, αλλά το ακίνητο. Το νέο σύστημα δηλαδή, εξασφαλίζει την αποδέσμευση της ταυτότητας του ακινήτου από τον μηχανικό που κάνει την αρχική καταχώρηση. Αυτό σημαίνει, πως μετά την πρώτη μεταβίβαση με χρήση και καταχώρηση της Ηλεκτρονικής Ταυτότητας του κατά περίπτωση ακινήτου, κάθε μελλοντικός ιδιοκτήτης, είτε ο κάθε επιλεγμένος από εκείνον μηχανικός, θα μπορεί πολύ εύκολα να έχει στη διάθεσή του, όλο το ιστορικό, τις άδειες, τις κατόψεις και τις επιμέρους πληροφορίες του ακινήτου, για οποιαδήποτε πράξη επιθυμεί να προωθήσει.
Υποχρέωση για εισαγωγή στον θεσμό έχουν:
(α) τα νέα κτίρια και διηρημένες ιδιοκτησίες για τα οποία εκδίδονται νέες οικοδομικές άδειες,
(β) τα παλαιότερα κτίρια κατά τη στιγμή της μεταβίβασής τους.
Για την υποβολή της Ηλεκτρονικής Ταυτότητας Κτιρίου, βάσει του ν.4495/2017, τα κτίρια διακρίνονται σε δύο κατηγορίες:
Κατηγορία Ι:
- Κτίρια που ανήκουν στο Δημόσιο, στους ΟΤΑ και στα ΝΠΔΔ και κτίρια που στεγάζουν υπηρεσίες αυτών
- Κτίρια συνάθροισης κοινού (θέατρα, κινηματογράφοι, αίθουσες εκδηλώσεων, συνεδριακά κέντρα, κτίρια εκθέσεων), συμπεριλαμβανομένων βιβλιοθηκών, μουσείων, αθλητικών εγκαταστάσεων, σταθμών μετεπιβίβασης ΜΜΜ
- Πρατήρια υγρών καυσίμων, συνεργεία ή πλυντήρια αυτοκινήτων
- Τουριστικά καταλύματα άνω των 300 τ.μ.
- Δημόσια και ιδιωτικά κτίρια προσχολικής, πρωτοβάθμιας, δευτεροβάθμιας και τριτοβάθμιας εκπαίδευσης
- Νοσοκομεία, ιατρικά κέντρα, κλινικές, κέντρα παροχής υπηρεσιών υγείας και ψυχικής υγείας, βρεφοκομεία, παιδικοί-βρεφονηπιακοί σταθμοί, οικοτροφεία, οίκοι ευγηρίας, ιδρύματα χρονίως πασχόντων, ιδρύματα ατόμων με αναπηρία
- Καταστήματα κράτησης και ειδικά καταστήματα κράτησης νέων
Κατηγορία II:
Στην κατηγορία αυτή υπάγονται όλα τα υπόλοιπα κτίρια και οι αυτοτελείς διηρημένες ιδιοκτησίες ανεξαρτήτως χρήσης.
Για τα κτίρια της Κατηγορίας Ι, υπάρχει περιθώριο 5 ετών για την καταχώρηση της Ηλεκτρονικής Ταυτότητας Κτιρίου. Για τα λοιπά κτίρια της Κατηγορίας II, η υποβολή γίνεται κατά τη μεταβίβαση του κτιρίου ή της αυτοτελούς διηρημένης ιδιοκτησίας και η σχετική δήλωση προσαρτάται υποχρεωτικά στο συμβόλαιο.
Ως χρήστες του πληροφοριακού συστήματος ορίζονται:
- Οι εξουσιοδοτημένοι μηχανικοί
- Οι αρμόδιες δημόσιες υπηρεσίες στο πλαίσιο των καθηκόντων τους και οι εμπλεκόμενοι με τις σχετικές διαδικασίες υπάλληλοι των φορέων αυτών
Το πιστοποιητικό πληρότητας θα εκδίδεται από τους εξουσιοδοτημένους μηχανικούς και σε αυτό θα βεβαιώνεται με δήλωσή τους η συμπλήρωση των στοιχείων που περιλαμβάνονται στην ταυτότητα. Το πιστοποιητικό εκδίδεται για κτίριο, οριζόντια ή κάθετη διηρημένη ιδιοκτησία, έχει μοναδικό αριθμό και αναγράφει τον Κωδικό Αριθμό Εθνικού Κτηματολογίου (ΚΑΕΚ) του οικοπέδου ή γηπέδου ή διηρημένης ιδιοκτησίας.
Σε περίπτωση που διαπιστωθεί δήλωση ψευδών στοιχείων, εκτός των ποινικών κυρώσεων, προβλέπεται πρόστιμο, το ύψος του οποίου κυμαίνεται από 2.000 έως 20.000 ευρώ, ανάλογα με την επιφάνεια που δεν έχει αποτυπωθεί στην Ηλεκτρονική Ταυτότητα Κτιρίου. Τα όρια των κυρώσεων διπλασιάζονται, εάν υπάρξει υποτροπή των παραβάσεων και εάν αυτές αφορούν σε οικοδομικές εργασίες σε παραδοσιακούς οικισμούς, περιοχές ιδιαίτερου φυσικού κάλλους και προστατευόμενες περιοχές.
Επαναλαμβάνουμε, ότι η ΗΤΚ αποτελεί και το τελευταίο στάδιο της οριστικής τακτοποίησης όσων κτισμάτων έχουν ενταχθεί στους νόμους αυθαιρέτων, δεδομένου ότι μόνο με την απόκτησή της η τακτοποίηση θεωρείται ολοκληρωμένη.
Όσον αφορά στους ιδιοκτήτες αυθαιρέτων κατηγορίας 1-4 που το προηγούμενο διάστημα μπήκαν στη ρύθμιση τακτοποίησης, θα πρέπει να γνωρίζουν ότι η διαδικασία θεωρείται ολοκληρωμένη μόνον όταν ο ιδιοκτήτης του ακινήτου έχει ολοκληρώσει την Ηλεκτρονική Ταυτότητα της ιδιοκτησίας του, δηλαδή η μη έκδοσή της θα ισοδυναμεί με μη τακτοποίηση της αυθαιρεσίας. Επομένως, για τη μεταβίβαση του ακινήτου του, προϋπόθεση είναι η τακτοποίηση και η έκδοση Ηλεκτρονικής Ταυτότητας Κτιρίου.
Η καταληκτική ημερομηνία τακτοποίησης των αυθαιρέτων μέσω της Ηλεκτρονικής Ταυτότητας Κτιρίου θα είναι η 31 Μαρτίου 2026.
Μπορείτε να βρείτε την Ψηφιακή Πλατφόρμα για την Ηλεκτρονική Ταυτότητας Κτιρίου, όπως ενεργοποιήθηκε από το ΤΕΕ ΕΔΩ.
Μπορείτε να βρείτε το εγχειρίδιο χρήσης που έχει αναρτήσει το ΤΕΕ ΕΔΩ.
