Την Πέμπτη 15 Νοεμβρίου 2018 η Διοίκηση του ΠΣΔΑΤΜ συναντήθηκε με τον Υφυπουργό ΠΕΝ κ. Γ. Δημαρά, και το μέλος του ΔΣ του ΝΠΔΔ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ κ. Ανδρέου.
Κατά την συνάντηση τα θέματα που συζητήθηκαν αφορούσαν το Εθνικό Κτηματολόγιο και τα γεωχωρικά δεδομένα. Συγκεκριμένα:
Εξωστρέφεια
Η χώρα μας είναι η τελευταία αναπτυγμένη χώρα που συντάσσει από την αρχή το εθνικό κτηματολόγιό της με τις πιο σύγχρονες τεχνολογικές προδιαγραφές, την στιγμή που οι υπόλοιπες απλά το επικαιροποιούν. Αξιοποιώντας κατάλληλα αυτό το δεδομένο δίνεται η ευκαιρία αυτό που μέχρι σήμερα αποτελούσε αδυναμία (λόγω της χρονικής καθυστέρησης) να μετατραπεί σε πλεονέκτημα για την χώρα λόγω της συσσωρευμένης τεχνογνωσίας στο δημόσιο και ιδιωτικό τομέα που απασχολείται με την σύνταξη του κτηματολογίου. Η συγκυρία είναι ευνοϊκή πέρα των παραπάνω, διότι καταξιωμένοι συνάδελφοι προεδρεύουν ή συμμετέχουν σε διεθνείς οργανισμούς τοπογράφων και έχουν την ευχέρεια να συνομιλούν με διεθνείς οργανισμούς όπως τα Ηνωμένα Έθνη και η Παγκόσμια Τράπεζα.
Η ευκαιρία αυτή δεν πρέπει να χαθεί και η κυβέρνηση θα πρέπει συντεταγμένα να ετοιμάσει σχέδιο προώθησης της τεχνογνωσίας στο εξωτερικό κυρίως σε χώρες που επιχειρούν να συντάξουν κτηματολόγιο ή έχουν ανάγκη επικαιροποίηση τους.
Θεσμός “διαπιστευμένου μηχανικού”
Σύμφωνα με το άρθρο 2 του Ν.2664/2013 –Τροποποίηση και συμπλήρωση του Ν.2664/1998 (Α275), όπως ισχύει, «Με προεδρικό διάταγμα που εκδίδεται ύστερα από εισήγηση της εταιρείας “ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ”, όπως αυτή μετονομάζεται και πρόταση του Υπουργού Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, δύναται να συστήνεται στο Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής ειδικό μητρώο διαπιστευμένων μηχανικών και να ορίζονται οι προϋποθέσεις, η διαδικασία και τα ειδικότερα προσόντα εγγραφής στο μητρώο αυτό, καθώς και το πλαίσιο των παρεχομένων υποστηρικτικών τεχνικών υπηρεσιών προς τα Κτηματολογικά Γραφεία”.
Όπως προκύπτει από τον νόμο θα πρέπει να προσδιορισθούν:
α) τα οφέλη για το κοινωνικό σύνολο και την Πολιτεία
β) οι προϋποθέσεις,
γ) η διαδικασία,
δ) τα ειδικότερα προσόντα και απαιτήσεις εγγραφής στο ειδικό μητρώο,
ε) το πλαίσιο των παρεχομένων υποστηρικτικών τεχνικών υπηρεσιών προς τα Κτηματολογικά Γραφεία,
στ) οι κυρώσεις
ζ) το τιμολόγιο εργασιών
Για να προσδιορισθούν τα ανωτέρω ο ΠΣΔΑΤΜ έχει συστήσει αρμόδια επιτροπή στην οποία συμμετέχουν και στελέχη του ΝΠΔΔ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ.
Στα πλαίσια της ανωτέρω συζήτησης προτάθηκε, ο διαπιστευμένος μηχανικός, να είναι αρμόδιος για χωρικές μεταβολές και στις υπόλοιπες θεσμικές γραμμές όπως οι δασικοί χάρτες.
Επιπρόσθετα προτάθηκε, να δρομολογηθούν άμεσα οι απαιτούμενες ενέργειες εκ μέρους του Υπουργείου προκειμένου με το πέρας των εργασιών της επιτροπής που έχει συσταθεί, το οποίο εκτιμάται περί τα τέλη του έτους, να δρομολογηθεί σε συνεργασία και με τον Φορέα ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ η σύσταση του “ειδικού μητρώου διαπιστευμένων μηχανικών”.
Ανοιχτό κτηματολόγιο
Θα πρέπει να προδιαγραφεί και θεσμοθετηθεί η προσθήκη επιπλέον πληροφοριών στη βάση δεδομένων του Εθνικού Κτηματολογίου προκειμένου αυτό να μπορέσει μελλοντικά να αποκτήσει τον ρόλο που του αρμόζει, ως αναπτυξιακός μοχλός για την πολιτεία και τους πολίτες της.
Το ΝΠΔΔ Εθνικό Κτηματολόγιο μπορεί και πρέπει να διατηρεί το σύστημα γεωχωρικών πληροφορίων που θα περιλαμβάνει όλη την γεωχωρική πληροφορία που παράγει και διαχειρίζεται το κράτος.
Συγκεκριμένα θα πρέπει σε πρώτη φάση να συμπεριλάβει τις εξής πληροφορίες:
- κτιρία (χωρική, περιγραφική, πολεοδομική)
- πολεοδομική πληροφορία (θεσμικό καθεστώς, όροι δόμησης)
- θεσμικές γραμμές (δάση, αιγιαλός και παραλία, αρχαιολογία, ρέματα, κλπ)
Στο πληροφοριακό αυτό σύστημα θα πρέπει να υπάρχει ελεύθερη πρόσβαση σε όλους προκειμένου οι πληροφορίες του να μπορούν να αξιοποιηθούν από όλους.
Στο παραπάνω πλαίσιο έγινε λόγος και για την ιδέα της «Γεωχωρικής Διαύγειας», ώστε κάθε διοικητική πράξη που εμπεριέχει γεωχωρική πληροφορία, για να έχει ισχύ, να πρέπει να αναρτηθεί στο ενιαίο σύστημα γεωχωρικών πληροφορίων που θα διατηρεί το ΝΠΔΔ Εθνικό Κτηματολόγιο.
Απαιτούμενες βελτιώσεις κτηματολογίου
Τροποποιήσεις ισχύουσας νομοθεσίας με γνώμονα την επιτάχυνση και διευκόλυνση διαδικασιών διόρθωσης “προδήλων” σφαλμάτων που εκ παραδρομής έχουν παρεισφρήσει στις πρώτες εγγραφές του κτηματολογίου. Αξίζει να σημειωθούν κάποια χαρακτηριστικά παραδείγματα :
- καταχώρηση διοικητικών πράξεων, πχ απαλλοτριώσεων που έχουν συντελεσθεί στο παρελθόν και δεν έχουν καταχωρηθεί στο κτηματολόγιο
- πράξεων εφαρμογής που κυρώθηκαν μετά τις πρώτες εγγραφές και λόγω αδυναμίας ή κωλυσιεργίας των αρμοδίων δήμων δεν καταχωρούνται στο κτηματολόγιο με αποτέλεσμα αφενός να δημιουργούν προβλήματα στις επικείμενες “πράξεις” των πολιτών αφετέρου να απαξιώνουν το έργο αφού στις εγγραφές του κτηματολογίου εξακολουθούν να εμφανίζονται οι μη ισχύουσες πλέον αρχικές ιδιοκτησίες.
- εγγραφές ως δικαιούχου ειδικών εκτάσεων δρόμων του ελληνικού δημοσίου αντί του ορθού που είναι ο αρμόδιος Δήμος. Η διαδικασία διόρθωσής τους εκτός από χρονοβόρα απατεί και μεγάλη οικονομική επιβάρυνση για τον Δήμο. Η μη διόρθωση αυτών δε προκαλεί σωρία στρεβλώσεων επόμενων εγγραφών στο κτηματολόγιο καθώς σε περιπτώσεις πχ παραχώρησης εκτάσεων από ιδιώτες σε κοινή χρήση υπέρ του οικείου δήμου εμφανίζεται το παράδοξο ο ευρύτερος δρόμος να αποτελεί ιδιοκτησία του ελληνικού δημοσίου και το τμήμα που παραχωρείται να αποκτά χωριστή οντότητα (ΚΑΕΚ) ως ιδιοκτησία του δήμου.
- Εγγραφές των στοιχείων μεταγραφής/εγγραφής των εγγραπτέων πράξεων (τόμος, αριθμός) που δεν έχουν καταχωρηθεί στις πρώτες εγγραφές. Σημειώνεται ότι, ενώ από τις τεχνικές προδιαγραφές σύνταξης της κτηματογράφησης δεν είναι υποχρεωτική η προσκόμισή των στοιχείων αυτών στη συνέχεια κατά τις πρώτες εγγραφές ζητείται η καταχώριση αυτών με σχετική αίτηση του ενδιαφερομένου υπό την μορφή “διόρθωσης προδήλου σφάλματος” η οποία μπορεί να του στοιχίσει έως και 400 ευρώ ενώ τα στοιχεία αυτά υπάρχουν στα αρχεία των οικείων υποθηκοφυλακείων που συνήθως συστεγάζονται με τα αντίστοιχα κτηματολογικά γραφεία.
Απαιτήσεις πραγματοποίησης του στόχου σύνταξης του Εθνικού Κτηματολογίου
- Ενίσχυση σε επιστημονικό και διοικητικό προσωπικό
Είναι γεγονός ότι, προκειμένου να επισπευθεί η διαδικασία σύνταξης και ολοκλήρωσης της κτηματογράφησης του συνόλου της χώρας αλλά και των δασικών χαρτών, η πλειοψηφία του επιστημονικού προσωπικού του Φορέα κλήθηκε να απασχοληθεί με τους αντίστοιχους τομείς.
Αποτέλεσμα αυτού ήταν η ελαχιστοποίηση έως μηδενισμός του πλήθους των μηχανικών που απασχολούνται με την λειτουργία του κτηματολογίου -σήμερα απασχολούνται μόλις τέσσερεις μηχανικοί με τις χωρικές μεταβολές 422 ΟΤΑ που έχουν ενταχθεί στο λειτουργούν κτηματολόγιο-. Είναι προφανές ότι αυτό έχει ως αποτέλεσμα :
- την αύξηση του χρόνου ανταπόκρισης στα συνεχώς αυξανόμενα αιτήματα πολιτών, γεγονός που οδηγεί σε καθυστερήσεις ολοκλήρωσης εγγραπτέων πράξεων
- την αδυναμία βελτίωσης της ποιότητας τόσο των παρεχόμενων υπηρεσιών όσο και των διαγραμμάτων.
- Ενίσχυση με σύγχρονο τεχνολογικό εξοπλισμό και εφαρμογές
Εφόσον, όπως προαναφέρθηκε το έργο του κτηματολογίου συντάσσεται με τις πιο σύγχρονες τεχνολογικές προδιαγραφές, είναι οξύμωρο να το αφήσουμε να απαξιωθεί λόγω του ότι θα πρέπει να ανταποκριθεί σ΄αυτές με παλιά, ξεπερασμένα και χαλασμένα μηχανήματα και εφαρμογές άλλης εποχής.
Ψηφιακή καταγραφή ανά κατηγορία του οδικού δικτύου της χώρας
Θεωρούμε αναγκαία την δημιουργία ενός πληροφοριακού συστήματος στο οποίο θα γίνει η καταγραφή ανά κατηγορία του οδικού δικτύου της χώρας.
Τροποποίηση του θεσμικού καθεστώτος
Κρίνουμε αναγκαία την τροποποίηση του υπάρχοντος θεσμικού καθεστώτος που αφορά στην αναγνώριση οδών στις εκτός σχεδίου και αγροτικές περιοχές. Το ισχύον θεσμικό πλαίσιο θέτει ως προϋπόθεση για την αναγνώριση οδού ως αγροτικής το αυτή να είναι προϋφιστάμενη του 1923, δηλαδή σχεδόν έναν αιώνα πριν. Το αποτέλεσμα είναι δρόμοι ασφαλτοστρωμένοι που έχουν αποδοθεί σε κοινή χρήση εδώ και δεκαετίες να μην αναγνωρίζονται ως οδοί και να καταγράφονται ακόμα και στο κτηματολόγιο ως τμήματα ιδιοκτησιών.
Ως διοίκηση του ΠΣΔΑΤΜ θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε τον κ. Δημαρά για την εποικοδομητική συνάντηση που είχαμε και αναμένουμε την θετική ανταπόκριση του στα ζητήματα που θέσαμε.
Μέσα από τέτοιες συνεργασίες αναδεικνύεται ο ρόλος των επιστημονικών φορέων, όπως ο ΠΣΔΑΤΜ, όταν η διοίκηση του κράτους είναι ενημερωμένη και διαθέτει ευήκοα ώτα στα ζητήματα που αναδεικνύει ο τεχνικός κόσμος.
Τον ρόλο αυτό θα συνεχίσουμε υπεύθυνα, να επιτελούμε και ευελπιστούμε στην στενή συνεργασία.
