Καμία πρόοδος δεν έχει σημειωθεί στο …κεφάλαιο των απαλλοτριώσεων παρά το γεγονός ότι η προηγούμενη πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ), αλλά και του Υπουργείου Εσωτερικών, επιχείρησαν με νέες νομοθετικές  προτάσεις να άρουν τις στρεβλώσεις δεκαετιών που κρατούν ομήρους χιλιάδες πολίτες.

Σε επιστολή της προς τα συναρμόδια υπουργεία, η Πανελλήνια Ομοσπονδία Ιδιοκτητών Ακινήτων (ΠΟΜΙΔΑ) αναδεικνύει όλα τα μείζονα ζητήματα που αφορούν στην ακίνητη περιουσία και βρίσκονται σε άμεση συνάρτηση με τους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΟΤΑ) και ζητάει επειγόντως να θεσμοθετηθεί η αυτοδίκαιη άρση των πολυετών πολεοδομικών δεσμεύσεων ακινήτων από τους δήμους. Όπως επισημαίνεται χαρακτηριστικά στην επιστολή, ο νέος πολεοδομικός νόμος 47592020 δεν θεραπεύει το πρόβλημα.

Όπως είναι γνωστό, πολλοί δήμοι ανά τη χώρα έχουν δεσμεύσει επί δεκαετίες πολλές χιλιάδες ακίνητα ιδιωτών για τη δημιουργία κοινοχρήστων χώρων και εγκαταστάσεων, δίχως όμως να έχουν την πρόθεση ή τη δυνατότητα (οικονομική και τεχνική) για την υλοποίηση των σχεδίων απαλλοτρίωσης, και χωρίς ποτέ να αίρονται οι δεσμεύσεις της περιουσίας των πολιτών μετά από κάποιο λογικό χρονικό διάστημα, ακόμη και μετά την έκδοση τελεσίδικων δικαστικών αποφάσεων. Κι αυτό διότι –στις περισσότερες περιπτώσεις- οι αρμόδιες υπηρεσίες των ΟΤΑ δεν προβαίνουν στην άμεση άρση της πολεοδομικής δέσμευσης, αλλά επανεξετάζουν το θέμα, αξιώνοντας από τον πολίτη να εμπλακεί σε νέες γραφειοκρατικές διαδικασίες, οι οποίες σχεδόν πάντοτε έχουν ως αποτέλεσμα την εκ νέου επιβολή της πολεοδομικής δέσμευσης.

Είναι γεγονός πως με τα άρθρα 87-91 του ν. 4759/2020 επιχειρήθηκε για μία ακόμα φορά η αναμόρφωση της διαδικασίας άρσης των πολεοδομικών δεσμεύσεων, πλην όμως οι εν λόγω διατάξεις δεν φαίνεται να λύνουν το πρόβλημα, εφόσον στο μεγαλύτερο μέρος τους αναπαράγουν την έως σήμερα ισχύουσα νομοθεσία. Ουσιαστικά, θέτουν όρια στις διαδοχικές επανεπιβολές ρυμοτομικών απαλλοτριώσεων και θεσπίζουν μια ταχεία διαδικασία για την τροποποίηση των ρυμοτομικών σχεδίων μετά την οριστική άρση μιας ρυμοτομικής απαλλοτρίωσης.

Έτσι, η αυτοδίκαιη άρση των πολεοδομικών δεσμεύσεων, δεν εφαρμόζεται στην πράξη, καθώς οι αρμόδιες υπηρεσίες αρνούνται να προβούν στις οφειλόμενες ενέργειες, με συνέπεια ο πολίτης να αναγκάζεται να καταφύγει στα αρμόδια Διοικητικά Δικαστήρια προκειμένου αυτά να διαγνώσουν την αυτοδίκαιη άρση. Κατόπιν, η υπόθεση παραπέμπεται και πάλι στη Διοίκηση για την ολοκλήρωση της σχετικής διαδικασίας, η οποία τελικά δεν διεκπεραιώνεται ποτέ, ιδίως μάλιστα αν ο πολίτης δεν έχει τη δυνατότητα να επωμιστεί το κόστος εκπόνησης των απαιτούμενων σχεδίων και μελετών που σύμφωνα με το νόμο θα έπρεπε να πραγματοποιούνται με επιμέλεια και δαπάνη της Διοίκησης.

Η συγκεκριμένη πρακτική, όπως καταγγέλλει η ΠΟΜΙΔΑ,  δημιουργεί στους μεν Δήμους υποχρέωση να εμφανίζουν στους προϋπολογισμούς τους δεσμευμένα ποσά για «καταβολές» αποζημιώσεων, με αποτέλεσμα τη στρέβλωση της δημοσιονομικής τους εικόνας, ενώ προκαλεί στους πολίτες ατέρμονες και κοστοβόρες δικαστικές εμπλοκές με τους ΟΤΑ, οι οποίες, λόγω των αλλεπάλληλων καταχρηστικών επαναδεσμεύσεων, διαρκούν δεκαετίες.

Στα διεθνή δικαστήρια η Ελλάδα

Οι συγκεκριμένες υποθέσεις έχουν απασχολήσει πολλές φορές και το Διεθνές Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Στρασβούργου, το οποίο έχει εκδώσει σωρεία καταδικαστικών αποφάσεων σε βάρος της Ελλάδας. Στις πιο πρόσφατες περιλαμβάνονται οι υποθέσεις Πιαλόπουλος 1 και 2 κατά Ελλάδας, καθώς και «Βλαστάρης κατά Ελλάδας» στην οποία μάλιστα το Δημόσιο καλείται να καταβάλει αποζημίωση 620.000€, αν δεν υλοποιηθεί άμεσα η άρση της πολεοδομικής δέσμευσης.

Γι΄ αυτούς τους λόγους η ΠΟΜΙΔΑ ζητά η άρση των δεσμεύσεων αυτών να γίνεται αυτοδίκαια χωρίς να χρειάζεται οποιαδήποτε διαγνωστική διοικητική διαδικασία και για τις αποδεσμευόμενες ιδιοκτησίες να εκδίδονται οικοδομικές άδειες με τους ισχύοντες όρους δόμησης της περιοχής και όχι ειδικά μειωμένοι όροι που απαξιώνουν την ιδιοκτησία.

Σύμφωνα με στοιχεία μόνο 50 Δήμων (από τους συνολικά 332), οι χώροι προς απαλλοτρίωση  φτάνουν τα  2.228 στρέμματα, εκ των οποίων μόνο στο 23% έχει ολοκληρωθεί η απαλλοτρίωση. Τα συγκεκριμένα στοιχεία είχαν συγκεντρωθεί στην ηλεκτρονική πλατφόρμα «Καταγραφής εγκεκριμένων κοινόχρηστων χώρων προς απαλλοτρίωση» που είχε ανοίξει το 2019 ο τότε αναπληρωτής υπουργός Περιβάλλοντος κ. Γιώργος Δημαράς, αλλά έκτοτε δεν ενημερώθηκε καθώς οι δήμοι εμφανίζονται απρόθυμοι να συμμετέχουν στη δημιουργία και ολοκλήρωσή της.

insider.gr