Παρασκευή, 29 Μαρτίου, 2024
ΑρχικήΕνέργειαΤο «σπιράλ του θανάτου» απειλεί τις εταιρείες ηλεκτρισμού

Το «σπιράλ του θανάτου» απειλεί τις εταιρείες ηλεκτρισμού

ΗΛΕνέργειαΟι μεγάλες ανακατατάξεις στην αγορά ηλεκτρισμού, με την είσοδο των ΑΠΕ και την εξοικονόμηση ενέργειας απειλούν το μέλλον των καθετοποιημένων ευρωπαϊκών εταιρειών ηλεκτρισμού, οι οποίες για να επιβιώσουν θα πρέπει να αλλάξουν μοντέλο λειτουργίας και να προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα.

Το «σπιράλ του θανάτου», όπως το αποκαλούν οι αναλυτές, δεν αφήνει ανέγγιχτη τη ΔΕΗ, η οποία προς το παρόν έχει βυθιστεί στη δίνη των προβλημάτων που δημιουργούν η κρίση και οι στρεβλώσεις του ρυθμιστικού πλαισίου.

Σύμφωνα με μελέτη του διεθνούς οίκου Accenture τα έσοδα των εταιρειών ηλεκτρισμού μπορεί να μειωθούν ως και 61 δισ. ευρώ ετησίως στην Ευρώπη και κατά 48 δισ. δολάρια τον χρόνο στις ΗΠΑ μέχρι το 2025 εξ αιτίας της συνεχιζόμενης ανάπτυξης των φωτοβολταϊκών και των άλλων διασκορπισμένων και αυτόνομων μονάδων ηλεκτροπαραγωγής, των συστημάτων αποθήκευσης και των μέτρων εξοικονόμησης ενέργειας.

Ισχυρό πλήγμα
Πολλές από τις αλλαγές έχουν ήδη επέλθει και αποτυπώνονται στα αποτελέσματα των μεγάλων ηλεκτρικών εταιρειών, τα οποία συρρικνώνονται χρόνο με τον χρόνο. Σύμφωνα με τον Economist, από τα επίπεδα ρεκόρ του 2008, των περίπου 1 τρισεκατομμυρίου ευρώ, η αξία των 20 μεγαλύτερων εταιρειών ηλεκτρισμού της Ευρώπης μειώθηκε πάνω από 50% ως το τέλος του 2013 και η πτώση συνεχίστηκε το 2014.

Ειδικά, οι δύο μεγάλοι της Γερμανίας, η RWE και η Eon, έχουν υποστεί ισχυρό πλήγμα: H απόφαση της Αγκελα Μέρκελ, μετά την καταστροφή στη Φουκοσίμα να κλείσει 8 πυρηνικούς σταθμούς στη Γερμανία και να αποσύρει σταδιακά άλλους 9 ως το 2022 σε συνδυασμό με την ραγδαία ανάπτυξη των ΑΠΕ ανέτρεψε το σκηνικό στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας.

Η συμβατική ηλεκτροπαραγωγή μάχεται πλέον για την οικονομική της επιβίωση. Στελέχη από 85 εταιρείες ηλεκτρισμού σε 20 χώρες, που συμμετείχαν στην έρευνα της Accenture την περίοδο από τον Ιούλιο ως τον Οκτώβριο του 2014 δήλωσαν ότι η εξάπλωση των αυτόνομων μονάδων παραγωγής ηλεκτρισμού σε συνδυασμό με τις τεχνολογίες διαχείρισης της ζήτησης είναι αυτές που θα επηρεάσουν περισσότερο την αγορά τα επόμενα χρόνια.

Το 61% των ερωτηθέντων, έναντι του 42% τον προηγούμενο χρόνο, δήλωσαν ότι περιμένουν σημαντική ή πιο περιορισμένη μείωση των εσόδων ως αποτέλεσμα της διασκορπισμένης, αυτόνομης ηλεκτροπαραγωγής όπως τα φωτοβολταϊκά. Παραδοσιακοί καταναλωτές μετατρέπονται σε αυτοπαραγωγούς, παράγουν δηλαδή ενέργεια για ίδια κατανάλωση και πωλούν την περίσσεια στο δίκτυο, νέες εταιρείες γίνονται παραγωγοί.

Με βάση την έρευνα, η Accenture εκτιμά ως πιο πιθανό σενάριο για τους παραδοσιακούς ομίλους ηλεκτρισμού τα επόμενα 10 χρόνια, την απώλεια εσόδων της τάξης των 39 δισ. ευρώ τον χρόνο στην Ευρώπη και των 18 δισ. δολαρίων ετησίως στις ΗΠΑ. Και αυτό με βάση τους πιο συντηρητικούς υπολογισμούς με τη μέτρια μείωση του ηλεκτρικού φορτίου στο δίκτυο. Αυτό θα συμβεί επειδή η ενεργειακή αποτελεσματικότητα και η διάσπαρτη παραγωγή ηλεκτρισμού θα γίνουν εφικτές χωρίς επιδοτήσεις, οδηγώντας έτσι σε ακόμα μεγαλύτερη διείσδυση των συστημάτων αυτών στην αγορά.

Η εξέλιξη θα επιταχυνθεί από τη μείωση του κόστους της σχετικής τεχνολογίας και τη μέτρια αύξηση της τιμής του ρεύματος, ιδιαίτερα στην Ευρώπη.

Τιμολόγια
Πάντως η μεγάλη πλειοψηφία, το 79%, εκείνων που συμμετείχαν στην έρευνα, εκτιμά ότι δεν θα είναι αποδοτικό για τους καταναλωτές ως το 2030 να διακόψουν τη σύνδεση με το δίκτυο, εκτός και αν υπάρξουν επιδοτήσεις. Επιπρόσθετα μόνον το 12% των πελατών στη Βόρειο Αμερική αναμένεται να γίνουν ενεργειακά αυτάρκεις ως το 2035 και το 11% στην Ευρώπη.

Η παραγωγή ηλεκτρισμού από φωτοβολταϊκά πάρκα βρίσκεται ήδη σε grid parity -δηλαδή το κόστος του παραγόμενου ρεύματος είναι ίσο ή λιγότερο από το κόστος της ενέργειας που αγοράζει ο καταναλωτής από το δίκτυο- σε πολλές πολιτείες των ΗΠΑ και ενδεχομένως από φέτος στην Αυστραλία και σε ορισμένες χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης.

Η μεγαλύτερη όμως απειλή, κατά την Accenture, προέρχεται από τις απότομες διαταραχές της ζήτησης, όταν ο καταναλωτής γυρνά από την αυτοπαραγωγή στο δίκτυο και το αντίστροφο. Ολες αυτές οι τεχνολογίες διαχείρισης και διακοπής της ζήτησης θα δημιουργήσουν σημαντικές λειτουργικές προκλήσεις για τις παραδοσιακές εταιρείες ηλεκτρισμού, θα αυξήσουν την τεχνική πίεση στο δίκτυο και θα ανοίξουν την αγορά σε ένα νέο ανταγωνισμό για ενεργειακά προϊόντα και υπηρεσίες.

Σήμερα, η διείσδυση των ΑΠΕ στο ευρωπαϊκό ισοζύγιο ηλεκτρισμού σε συνδυασμό με τη μείωση της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας, λόγω της κρίσης αλλά και της εξοικονόμησης, έχουν οδηγήσει πολλούς συμβατικούς σταθμούς, ειδικά τους πιο ευέλικτους και ακριβούς, όπως είναι οι μονάδες φυσικού αερίου σε κλείσιμο ή σε περιορισμό της λειτουργίας τους για πολλές ώρες μέσα στον χρόνο.

Οι τιμές στη χονδρική αγορά ηλεκτρισμού παρουσιάζουν τεράστιες μεταπτώσεις – υπάρχουν ώρες μέσα στην ημέρα που οι τιμές μηδενίζονται, ανάλογα με τη ζήτηση και την αυξημένη ή μη λειτουργία των ΑΠΕ. Το οικονομικό κίνητρο για τις συμβατικές μονάδες περιορίζεται, η ύπαρξή τους όμως είναι (…ακόμα) απαραίτητη για να διασφαλίζει επάρκεια ηλεκτρισμού ανεξαρτήτως καιρικών συνθηκών.

Πιέσεις δέχονται και οι λιθανθρακικές μονάδες, οι οποίες καλούνται να αντιμετωπίσουν και το έξτρα κόστος των ρύπων, σύμφωνα με την ευρωπαϊκή νομοθεσία. Ταυτόχρονα, οι λιανικές τιμές του ρεύματος αυξάνονται, λόγω της ακριβής παραγωγής των ΑΠΕ και των επιδοτήσεων, αλλά και άλλων παραγόντων.

Ελληνική αγορά
Οι επιπτώσεις είναι ορατές στην ελληνική αγορά, τόσο στις ιδιωτικές εταιρείες, των οποίων το χαρτοφυλάκιο περιλαμβάνει μόνον μονάδες φυσικού αερίου, όσο και για τη ΔΕΗ, όπου το πρόβλημα είναι λιγότερο εμφανές, καθώς η λιγνιτική και η υδροηλεκτρική παραγωγή λειτουργούν ως σήμερα σαν μία γραμμή άμυνας. Ομως το μέλλον παρουσιάζει τεράστιες προκλήσεις.

Προς το παρόν, το μεγαλύτερο πρόβλημα της ΔΕΗ είναι οι ανείσπρακτοι λογαριασμοί, ένα ποσό που πλησιάζει στα 2 δισ. ευρώ, περιορίζοντας δραστικά τη ρευστότητα της επιχείρησης και δημιουργώντας αλυσιδωτούς κινδύνους για όλη την αγορά, η οποία ανά πάσα στιγμή κινδυνεύει να πνιγεί στο ντόμινο των χρεών.

Της Μανταλένας Πίου

imersisia.gr

 

 

RELATED ARTICLES