Τον τελευταίο διαγωνισμό, που αναμένεται να δώσει λύσεις στο σημαντικό πρόβλημα της εκτός σχεδίου δόμησης, προκήρυξε πρόσφατα το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος, μέσω του οποίου αναμένεται να δοθεί η λύση στην αγοραπωλησία ακινήτων και εκτάσεων μικρότερων των τεσσάρων στρεμμάτων που έχει προκαλέσει στην η σκληρή στάση του ΣτΕ όσον αφορά το μπλοκάρισμα της έκδοσης οικοδομικών αδειών.
Πρόκειται για το τρίτο πακέτο διαγωνισμών εκτιμώμενης αξίας άνω των 74 εκατ. Ευρώ για την ολοκλήρωση του πολεοδομικού σχεδιασμού της χώρας. Πιο συγκεκριμένα, το εν λόγω πακέτο σπάει σε δύο μέρη και αφορά συνολικά σε 75 πολεδομικά σχέδια δήμων και δημοτικών ενοτήτων με ορίζοντα ολοκλήρωσης την επόμενη τριετία, δηλαδή εντός του 2026.
Σημειώνεται ότι το ΤΕΕ έχει ήδη προκηρύξει τους διαγωνισμούς για τις δύο προηγούμενες φάσεις και από το σύνολο των 227 μελετών ήδη έχουν υπογραφεί οι πρώτες 12 μελέτες. Επίσης, εκτός από το νέο διαγωνισμό έχουν προκηρυχθεί άλλες 140, έχουν αναδειχθεί οι προσωρινοί ανάδοχοι για τις 42, έχουν περάσει από τον προσυμβατικό έλεγχο 46 και άλλες 28 βρίσκονται σε διαγωνιστική διαδικασία.
Η λύση αυτή έρχεται να προστεθεί στη διπλή νομοθετική ρύθμιση που προωθείται ήδη από την προηγούμενη κυβέρνηση και από το υπουργείο ενέργειας περιβάλλοντος με αρμόδιο υφυπουργό το Νίκο Ταγαρά. Αυτή θα αφορά στο ξεπάγωμα της εκτός σχεδίου δόμησης, η οποία θα ξεπαγώσει την εκτός σχεδίου δόμηση και θα βγάλει πλήθος ακινήτων από την ομηρία του τελευταίου σχετικού νόμου, που έχει τεθεί σε εφαρμογή από το 1985.
Ποιο είναι το πρόβλημα
Το πρόβλημα που έχει βάλει στον πάγο πλήθος συναλλαγών στους κλάδους της αγοραπωλησίας και της ανέγερσης ακινήτων είναι το γεγονός ότι το ΣτΕ έχει εκδόσει δύο αποφάσεις για ακίνητα στην Πάτμο και τη Χαλκίδα (176/2023) και τη Χαλκίδα (992/2023) οι οποίες εκτός από το γεγονός ότι φρενάρουν δύο ακίνητα δημιουργούν μία ισχυρή νομολογία.
Οι αποφάσεις αυτές, όπως έχει ήδη γράψει το mononews, κρίνονται από το ΤΕΕ ως οριζόντιες και μη ελαστικές, ενώ ταυτόχρονα δημιουργούν τα δεδικασμένα και τις προϋποθέσεις ώστε οι πολεοδομίες να μην εκδίδουν οικοδομικές άδειες. Η εξέλιξη αυτή έχει ως αποτέλεσμα να επηρεάζονται οι μεταβιβάσεις και οι αγοραπωλησίες ακινήτων.
Επομένως, όπως έχουν σχολιάσει επανειλημμένως πηγές του ΤΕΕ στο mononews, οι αποφάσεις αυτές δημιουργούν δύο σοβαρά εμπόδια στην εκτός σχεδίου δόμηση.
Το πρώτο, που δημιουργείται από το Φεβρουάριο του 2023 με την απόφαση του ΣτΕ για την Πάτμο, είναι το γεγονός ότι δεν αρκεί το ελάχιστο εμβαδόν των 4 στρεμμάτων για να χτίσει κάποιος. Ακολούθως, είναι πολύ δύσκολο να αποδειχθεί ότι το οικόπεδο έχει «πρόσωπο» σε κοινόχρηστο δρόμο, καθώς δεν έχει γίνει μέχρι σήμερα η επίσημη καταγραφή των οδών από το ΤΕΕ με αποτέλεσμα να μην μπορούν να χαρακτηριστούν ως δημόσιοι οι οδοί που έχουν κατασκευαστεί από δήμους.
Επιπλέον, όσον αφορά τη δεύτερη απόφαση για την αγροτική αποθήκη στη Χαλκίδα,η υφιστάμενη νομοθεσία για την εκτός σχεδίου δόμηση χαρακτηρίζεται από το ΣτΕ ως παρωχημένη, καθώς και ότι δε συμβαδίζει με τη νομοθεσία για το περιβάλλον, τη χωροταξία και τις αρχαιότητες και επισημαίνει ότι οι νόμοι μπορεί να είναι σύμφωνοι με το Σύνταγμα, μόνο εάν ακολουθούνται από επιστημονική μελέτη για τις επιπτώσεις τους.
Τι ζητά το ΤΕΕ
Το ΤΕΕ και πιο συγκεκριμένα ο Πρόεδρος του, Γιώργος Στασινός έχει τοποθετηθεί επί του θέματος και, εκτός από την ολοκλήρωση των εν εξελίξει διαγωνισμών και των μελετών για τα πολεοδομικά σχέδια προωθεί, επίσης τη διενέργεια διαγωνισμών για την αναγνώριση των δημόσιων κοινόχρηστων οδών.
Εντούτοις, οι δύο διαδικασίες (δηλαδή τα πολεοδομικά σχέδια και η αναγνώριση των οδών) είναι αρκετά χρονοβόρες καθώς θα πρέπει να περάσουν μέσω προεδρικών διαταγμάτων. Για αυτό το λόγο το ΤΕΕ ζητά από το υπουργείο ενέργειας και περιβάλλοντος να να αρχίσει άμεσα η διαδικασία για τη δημιουργία μιας δομής που θα επιταχύνει τον σχεδιασμό και την εφαρμογή των σχετικών διαταγμάτων, έτσι ώστε αυτά να μη «κολλήσουν» όταν θα έρθει η ώρα της εφαρμογής τους.
Επιπλέον, βασικό αίτημα παραμένει να εκδίδονται έως την έκδοση των προεδρικών διαταγμάτων, οι οικοδομικές άδειες για εκτάσεις που ήταν οικοδομήσιμες έως το 2003.
Τι ισχύει για όσους έχουν υποβάλει αιτήσεις στις Υπηρεσίες Δόμησης
Μέχρι τα τέλη Σεπτέμβριου θα μπορούν να υποβάλλουν πλήρη φάκελο στις κατά Υπηρεσίες Δόμησης όσοι θέλουν να προχωρήσουν στην έκδοση ή προέγκριση της οικοδομικής άδειας για να μπορούν να χτίσουν κατά παρέκκλιση σε εκτός σχεδίου εκτάσεις 750 τ.μ., των 1.200 τ.μ. και των 2.000 τ.μ.
Ωστόσο, θα πρέπει να δώσουν μάχη τόσο με το χρόνο, καθώς μεσολαβεί ο Αύγουστος, όσο και με βασικές παθογένειες, όπως την υποστελέχωση των πολεοδομιών.
Το ζήτημα αυτό είναι γνωστό στην ηγεσία του υπουργείου και ο κ. Ταγαράς σε σχετική απάντηση σε ερώτημα που του τέθηκε στη Βουλή την περασμένη Παρασκευή ανέφερε ότι μέχρι τις 9 Δεκεμβρίου 2022 είχαν υποβληθεί 11.013 αιτήσεις για βεβαιώσεις, οι οποίες θεωρούνται νόμιμες και εξελίσσονται, ενώ έχει εκδοθεί μόλις το 10% (1.575).