Από την 1η Νοεμβρίου αλλάζουν όλα στην αυτοπαραγωγή ενέργειας. Το σχήμα των παλιών ενεργειακών κοινοτήτων (που προβλεπόταν στον ιδρυτικό τους νόμο 4513/2018) παύει να ισχύει και έρχονται οι νέας μορφής Κοινότητες Ανανεώσιμης Ενέργειας (ΚΑΕ) και οι Ενεργειακές Κοινότητες Πολιτών (ΕΚΠ), των οποίων πρωταρχικός σκοπός δεν είναι το οικονομικό κέρδος, αλλά η προσφορά στα μέλη τους και στις τοπικές περιοχές δραστηριοποίησής τους, περιβαλλοντικού, οικονομικού και κοινωνικού οφέλους.
Αντιθέτως, από το 2018 έως σήμερα, όπως δείχνουν τα στοιχεία που επεξεργάστηκε ο σύμβουλος του Συνδέσμου Εταιρειών Φωτοβολταϊκών, Στέλιος Ψωμάς, το 99,3% των εγκατεστημένων έργων Ενεργειακών Κοινοτήτων (ΕΚΟΙΝ) λειτουργούν με σκοπό την πώληση ενέργειας και μόλις το 0,7% για αυτοκατανάλωση ενέργειας των μελών τους.
Ενεργειακές κοινότητες
Και δεν είναι λίγα τα έργα τους. Επί του συνόλου των εγκατεστημένων φωτοβολταϊκών στην Ελλάδα το 16,4% ανήκει σε ΕΚΟΙΝ. Ειδικότερα, από το 2018 έως και τον Αύγουστο 2023 στις ενεργές αιτήσεις αντιστοιχούν 5.629 έργα (4.946 MW), εκ των οποίων τα 1.491 έργα (1.077 MW) είναι συνδεδεμένα.
Ο νόμος 5037/2023 που ψηφίστηκε τον περασμένο Μάρτιο ενσωμάτωσε δύο Κοινοτικές Οδηγίες για τις ΑΠΕ και τις αγορές ηλεκτρικής ενέργειας και άλλαξε το τοπίο στην αυτοκατανάλωση ενέργειας και στις Ενεργειακές Κοινότητες όπως τις ξέραμε έως τότε. Ουσιαστικά προέβλεψε σταδιακή κατάργηση (έως τα τέλη του τρέχοντος μήνα) των παλιών Ενεργειακών Κοινοτήτων και θέσπισε δύο νέες μορφές οι οποίες μπορούν από την 1η Νοεμβρίου να κάνουν χρήση του εικονικού ενεργειακού συμψηφισμού για την κάλυψη ενεργειακών αναγκών των μελών που είναι αποκλειστικά οικιακοί καταναλωτές, αγρότες εγγεγραμμένοι στο Μητρώο Αγροτών και Αγροτικών Εκμεταλλεύσεων, καθώς και για την κάλυψη ενεργειακών αναγκών πολιτών που ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας και νοικοκυριά που πλήττονται από την ενεργειακή ένδεια αλλά και για την κάλυψη ενεργειακών αναγκών Δήμων και Περιφερειών.
Ελάχιστος αριθμός μελών
Ο ελάχιστος αριθμός μελών για τις νέες κοινότητες προσδιορίζεται στα 30 μέλη ή στα 20 μέλη αν η Κοινότητα έχει έδρα σε δήμο νησιωτικής περιοχής με πληθυσμό μικρότερο των 3.100 κατοίκων. Επίσης, σε περίπτωση που συμμετέχουν τουλάχιστον 15 Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις μπορούν να είναι 15 ενώ εάν συμμετέχει τουλάχιστον ένας ΟΤΑ και τα άλλα δύο μέλη είναι είτε άλλοι ΟΤΑ είτε επιχειρήσεις που ανήκουν κατά 100% σε ΟΤΑ, αρκούν τρία μέλη για τη σύσταση μιας Κοινότητας.
Όσον αφορά στην επιλογή τόπου εγκατάστασης υπάρχει ευελιξία. Ειδικά για τις Ενεργειακές Κοινότητες, οι σταθμοί παραγωγής μπορούν να εγκαθίστανται σε οποιαδήποτε Περιφέρεια, ανεξαρτήτως πού βρίσκονται οι εγκαταστάσεις κατανάλωσης και η έδρα της Κοινότητας και επιπλέον οι εγκαταστάσεις κατανάλωσης δεν υποχρεούνται να βρίσκονται όλες στην ίδια Περιφέρεια, υπό την επιφύλαξη σχετικών ρυθμίσεων ως προς την εγγύτητα των μελών της Κοινότητας. Ειδικά για περιπτώσεις, όπου το 50% συν ένα των μελών έχουν εγγύτητα στην Περιφέρεια Αττικής, ο σταθμός παραγωγής μπορεί να εγκαθίσταται και σε όμορη Περιφέρεια.
Μάχη Τράτσα