Στα χέρια του Υπουργού Περιβάλλοντος Πάνου Σκουρλέτη (και του επιτελείου του) βρίσκεται πλέον το θέμα της ολοκλήρωσης – ή μη – του πολύπαθου έργου του Κτηματολογίου, με όλες τις πληροφορίες να συγκλίνουν ότι οι εξελίξεις θα τρέξουν και ίσως οριστικοποιηθούν οι αποφάσεις μέσα στην τρέχουσα εβδομάδα.
Αιχμή της τρέχουσας αντιπαράθεσης είναι η τύχη του διαγωνισμού «ΚΤΙΜΑ_13» που αφορά τις υπολειπόμενες, μη κτηματογραφημένες, περιοχές της χώρας (το 42% των δικαιωμάτων της χώρας, στο 65% της έκτασης). Ο διαγωνισμός είχε προκηρυχθεί στα τέλη του 203, αφορούσε 28 μελέτες για 28 Νομούς και είχε στόχο, αφού γίνει η ανάθεση, να ολοκληρωθεί η κτηματογράφηση σε χρονοδιάγραμμα έξι ετών. Ωστόσο μετά την κατάθεση και αξιολόγηση των προσφορών, υπήρξαν καταγγελίες από ισπανικές διαγωνιζόμενες εταιρείες για προσυμφωνημένες πρακτικές μεταξύ των ελληνικών εταιρειών, γεγονός που οδήγησε στην αναβολή λήψης απόφασης. Παρά το ότι επισήμως κανείς θεσμικός φορέας της χώρας δεν έχει παραδεχθεί το βάσιμο των καταγγελιών, είναι «φως-φανάρι» ότι υπάρχει εμπλοκή. Έτσι ο διαγωνισμός παραμένει «βαλτωμένος» τα τελευταία δύο χρόνια με κίνδυνο να μην καταφέρει η ΕΚΧΑ να ολοκληρώσει το έργο ως το 2020, όπως προβλέπεται από το χρονοδιάγραμμα.
Μετά από αυτές τις καθυστερήσεις, η διοίκηση της ΕΚΧΑ αποφάσισε να εισηγηθεί την ακύρωση του διαγωνισμού «ΚΤΙΜΑ_13» γεγονός που προκάλεσε τις οξείες αντιδράσεις της αγοράς και την έντονη παρέμβαση του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος αλλά και πολλών άλλων επιστημονικών και συνδικαλιστικών φορέων. Αιχμή της κριτικής είναι ότι αν ακυρωθεί ο διαγωνισμός το έργο δεν πρόκειται να ολοκληρωθεί μέχρι το 2020 (το οποίο αποτελεί και μνημονιακή υποχρέωση…) και οι εκτιμήσεις μιλούν στην καλύτερη περίπτωση για ολοκλήρωση το 2025 και φτάνουν μέχρι το 2030. Από την άλλη πλευρά, κανείς δεν θέλει εύκολα να βάλει το όνομά του κάτω από μια διαδικασία που είναι πιθανόν να οδηγηθεί σε εγχώρια και ευρωπαϊκά δικαστήρια. Παράλληλα, παραμένει σε εκκρεμότητα το θέμα της χρηματοδότησης του έργου, με την παρούσα διοίκηση να πιστεύει ότι ακυρώνοντας τον τρέχοντα διαγωνισμό μπορεί με νέα διαδικασία να μειώσει το κόστος, αλλά με παράγοντες του Υπουργείου να τονίζουν ότι έχει συζητηθεί ήδη η εκ νέου χρηματοδότηση με ευρωπαϊκούς πόρους αλλά οι εταίροι και η Κομισιόν πιέζουν για συγκεκριμένο, σύντομο και δεσμευτικό χρονοδιάγραμμα.
Έτσι, ενώπιον του διαφαινόμενου αδιεξόδου τη λύση καλείται να δώσει ο εποπτεύων Υπουργός, ο οποίος έχει επιδοθεί σε μπαράζ επαφών για το θέμα τις τελευταίες δύο εβδομάδες. Και ενώ στην αρχή διαφάνηκε ότι θα στήριζε την επιλογή της διοίκησης της ΕΚΧΑ για ακύρωση του διαγωνισμού, στη συνέχεια μπήκε σε διάλογο με τους αντιδρώντες δίνοντας την αίσθηση της υπαναχώρησης. Στις επίσημες δηλώσεις μάλιστα του Υπουργείο αναφέρεται ότι όλα τα ενδεχόμενα είναι ανοιχτά με γνώμονα την προάσπιση του δημοσίου συμφέροντος.
Έγκυρες πηγές αναφέρουν ότι η αλλαγή αυτή στάσης του Υπουργού δυσαρέστησε εντόνως μέλη της διοίκησης της ΕΚΧΑ που «διέρρευσαν» ότι σε περίπτωση «αδειάσματος» από τον Υπουργό θα παραιτούνταν. Όμως ο Πάνος Σκουρλέτης μάλλον δεν είδε με καλό μάτι τις διαρροές αυτές και πιθανόν οι εξελίξεις να συνδυαστούν με αλλαγές στη διοίκηση της ΕΚΧΑ, η οποία έχει διοριστεί από τον προηγούμενο Υπουργό κ. Λαφαζάνη, λίγο πριν την αποχώρησή του… Ήδη, σύμφωνα με δημοσιογραφικές πληροφορίες, έχουν γίνει συζητήσεις για αντικαταστάσεις από δύο εώς τεσσάρων μελών της διοίκησης της ΕΚΧΑ και αναμένονται σύντομα εξελίξεις.
Το Κτηματολόγιο αποτελεί το «πιο μεγάλο αναπτυξιακό έργο της χώρας» καθώς η έλλειψή του, πέρα από το κενό «ασφάλειας δικαίου» που δημιουργεί, αποτελεί αφορμή τις τελευταίες δεκαετίες για πληθώρα περιβαλλοντικών, οικονομικών και διοικητικών εγκλημάτων όπως αμφισβήτηση δασικού χαρακτήραδιαφιλονικούμενων εκτάσεων, αποχαρακτηρισμοί δασών, καταπατήσεις δημοσίων κτημάτων, αμφισβητήσεις ορίων περιοχών Natura και άλλα πολλά.
Δεν είναι τυχαίο ότι άμεσα συνδεδεμένο θέμα με την ολοκλήρωση του Κτηματολογίου είναι η δημιουργίαδασικών χαρτών και Δασολογίου, που προβλέπονται από το Σύνταγμα της χώρας και νόμο του 1979, αλλά ακόμη δεν έχουν προχωρήσει. Δεν διαφεύγει της προσοχής ότι το θέμα των δασικών χαρτών έχει ανακοινωθεί ως η πρώτη ουσιαστική νομοθετική πρωτοβουλία της κυβέρνησης στα θέματα περιβάλλοντος και ο Αναπληρωτής Υπουργός Περιβάλλοντος Γιάνης Τσιρώνης έχει δηλώσει ότι μέσα στον Φεβρουάριο θα κατατεθεί σχετική νομοθετική ρύθμιση που επαναφέρει μεγάλο μέρος της διαδικασίας σύνταξης και κύρωσης δασικών χαρτών στις δασικές υπηρεσίες αντί της ΕΚΧΑ που βρίσκονται σήμερα για να είναι συνδεδεμένη με τη διαδικασία κτηματογράφησης.
Αξίζει να τονίσουμε ότι η διοίκηση της ΕΚΧΑ έχει αντιδράσει έντονα στη σχεδιαζόμενη από τον Αναπληρωτή Υπουργό νομοθετική αλλαγή, ζητώντας να έχει η ΕΚΧΑ τον έλεγχο της διαδικασίας για τους διασικούς χάρτες, επισείοντας την απειλή ότι «σε διαφορετική περίπτωση δεν μπορεί να ολοκληρωθεί η κτηματογράφηση της χώρας».
Έτσι το Υπουργείο βρίσκεται μπροστά στη λήψη τελικών αποφάσεων με τη διοίκηση της ΕΚΧΑ απέναντι και στα δύο μέλη της πολιτικής ηγεσίας – για διαφορετικά θέματα. Μένει να φανεί αν θα επικρατήσουν πολιτικά και προσωπικά κριτήρια ή αν θα ληφθούν αποφάσεις με βάση το ίδιο το έργο…
Σε κάθε περίπτωση το Υπουργείο Περιβάλλοντος φαίνεται να καταφεύγει σε νομοθετική ρύθμιση για τη λύση του ζητήματος, αν και δεν είναι σίγουρο ότι ο Υπουργός Πάνος Σκουρλέτης και ο Αναπληρωτής Γιάννης Τσιρώνης βρίσκονται ακριβώς στο ίδιο μήκος κύματος. Η νομοθετική πρωτοβουλία που αναμένεται τις επόμενες ημέρες (αν δε κολλήσει και πάλι…) αφορά την αλλαγή στη διαδικασία σύνταξης και κύρωσης δασικών χαρτών, ενώ πληροφορίες από τη Μεσογείων αναφέρουν ότι είναι πιθανόν να αφορούν γενικότερα θέματα του Κτηματολογίου…
Πηγή:greenagenda.gr/του Θοδωρή Καραουλάνη