«Tι διδάχθηκα από όλα αυτά; Tο πόσο ψηλά μπορεί να φτάσει ο άνθρωπος, αλλά παράλληλα και πόσο χαμηλά…» Αυτό λέει στα “Χανιώτικα νέα” ο Μιχάλης Προεστάκης, ο μηχανικός με καταγωγή από τα Χανιά που ήταν επικεφαλής της επιτυχημένης προσπάθειας διάσωσης 33 Χιλιανών μεταλλωρύχων που είχαν εγκλωβιστεί για 70 ημέρες σε βάθος 618 μέτρων στο ορυχείο που εργάζονταν όταν αυτό κατέρρευσε!
Έχοντας φιλοσοφήσει τη ζωή, ζώντας για δύο μήνες μέσα στην έρημο στην προσπάθεια διάσωσης των μεταλλωρύχων, ο συνομιλητής μας λέει πως «καταλαβαίνεις τι είναι ο κάθε άνθρωπος αν του βάλεις το δίλημμα χρήμα, δόξα ή ζωή».
Το καλοκαίρι του 2010 η εταιρεία του Μιχάλη Προεστάκη μαζί με πολλές άλλες εταιρείες κλήθηκε να συμβάλει για τον εντοπισμό και τη διάσωση των 33 χιλιανών μεταλλωρύχων σε ορυχείο στην έρημο του Σαν Χοσέ.
«Προσωπικά δεν πίστευα ότι θα είναι ζωντανοί. Θυμάμαι πως πέρασαν 17 ημέρες από το ατύχημα όταν ένας φίλος με σήκωσε στις 6 το πρωί να μου πει πως το τρυπάνι είχε φτάσει σε βάθος 618 μέτρα, όπου βρήκε ένα ανοικτό χώρο και κάποιος το χτυπούσε με σφυρί! Κατεβάσαμε την κάμερα και είδαμε τα παιδιά, τους μεταλλωρύχους ζωντανούς!» θυμάται.
ΤΟ ΣΧΕΔΙΟ “Β”
Με το ορυχείο κατεστραμμένο και την πρόσβαση αδύνατη ξεκίνησε μια γιγαντιαία προσπάθεια για τη διάσωση. Ο έμπειρος μηχανικός μας μιλάει για αυτή: «Για αρχή φτιάξαμε δύο τρύπες με τις οποίες επικοινωνούσαμε με τους ανθρακωρύχους. Και οι δύο πήγαιναν στο σημείο όπου βρίσκονταν. Οι δύο τρύπες ήταν 618 μέτρα, μια από αυτές για εξαερισμό, παροχή νερού και για την επικοινωνία, με τη δεύτερη ένα μέτρο πιο πέρα στέλναμε φαγητό κ.α. Υπήρχε και μια τρίτη τρύπα που είχαμε κάνει και στην αρχή δεν χρησιμοποιούσαμε. Εκπονήθηκαν τρία σχέδια! Το σχέδιο “Α” προέβλεπε να χρησιμοποιούσαμε μια από τις δύο πρώτες τρύπες για να φτάσουμε στους εγκλωβισμένους.
Το σχέδιο “Β” που “έτρεχε” η δική μου ομάδα πρότεινε να αξιοποιήσουμε την τρίτη τρύπα που ήταν 4 mm, να την κάνουμε 300 mm έτσι ώστε να μπορούμε να βάλουμε μέσα μια “κάψουλα” με την οποία θα βγάζαμε τους ανθρακωρύχους. Υπήρχε και το σχέδιο “Γ” από μια καναδική πετρελαϊκή εταιρεία, κορυφαία στο είδος της, που προέβλεπε ένα άλλο τούνελ με το οποίο σκόπευαν να φτάσουν στους μεταλλωρύχους σε μια εβδομάδα. Σκληροί τύποι οι Καναδοί, με τεράστιες μηχανές, απίστευτη τεχνολογία, αλλά όπως αποδείχθηκε αντιμετώπισαν μεγάλα προβλήματα στα πετρώματα που συνάντησαν. Το δικό μας σχέδιο ήταν το πιο “μικρό” το λιγότερο μεγαλόπνοο! Είχαμε τις μικρότερες μηχανές, ήμασταν οι πιο… “άσχημοι τύποι”, αλλά κάναμε τη δουλειά και βγάλαμε τους ανθρώπους ζωντανούς! Ξέρεις, όταν κάνεις μια γεώτρηση, ο μεγαλύτερος φόβος είναι μην καταρρεύσει το υπέδαφος. Ήμασταν τυχεροί γιατί είχαμε σκληρό βράχο, όπως το γρανίτη!»
ΞΕΠΕΡΑΣΑΜΕ ΤΑ ΟΡΙΑ
Οι μεταλλωρύχοι διασώθηκαν, όλη η Χιλή πανηγύριζε, ο κόσμος χαιρόταν «αλλά μετά το τέλος μαζέψαμε τα μηχανήματα και γυρίσαμε Αμερική. Το πιστεύεις ή όχι δεν γνώρισα κανέναν από τους μεταλλωρύχους. Δεν ξέρω αν γνωρίζουν τον Μιχάλη Προεστάκη. Ξέρεις, κάναμε αυτή τη διάσωση, από τις πιο δύσκολες στον κόσμο, έχω κάνει γεωτρήσεις στην Ισπανία, στη Φινλανδία… δεν τρέχει τίποτα. Αλλά αν κάνεις ένα λάθος τότε θα το μάθουν όλοι! Δεν ξέρω αν αυτό συμβαίνει στην Ευρώπη, αλλά σίγουρα συμβαίνει στη Λατινική Αμερική. Η αλήθεια είναι πάντως πως με αυτήν την επιχείρηση ξεπεράσαμε κάθε όριο στην επιστήμη του μηχανικού!»
Ήταν αφορμή αυτό το γεγονός να αλλάξουν τα πράγματα στη διαχείριση των ορυχείων, ρωτάμε τον κ. Προεστάκη, να βελτιωθούν τα μέτρα ασφαλείας και οι συνθήκες; «Όχι δεν το πιστεύω» απαντάει και συνεχίζει «λίγα χρόνια μετά είχαμε άλλο ένα ατύχημα σε ορυχείο νότια της Χιλής. Οι μεταλλωρύχοι εγκλωβίστηκαν. Ζούσα στην Αμερική και με δικά μας έξοδα κατεβήκαμε στο σημείο του ατυχήματος. Παρουσίασα ένα σχέδιο στον αρμόδιο υπουργό, για το πώς θα επικοινωνήσουμε, πώς θα επιχειρήσουμε να φτάσουμε στο σημείο που πιθανόν βρίσκονται και αν είναι ζωντανοί να τους διασώσουμε. Ξέρετε τι έγινε; Τίποτα απολύτως! Οι άνθρωποι χάθηκαν…»
Πρώτη φορά στα Χανιά!
Η σχέση του Μιχάλη Προεστάκη με τα Χανιά πηγαίνει πολλά χρόνια πίσω. Ο προπάππους του με καταγωγή από το Γαβαλοχώρι Αποκορώνου γύρω στα 1900 έφτασε στη Λατινική Αμερική και παντρεύτηκε μια γυναίκα με καταγωγή από την Κροατία και έζησαν στη Χιλή!
«Έχω ταξιδέψει σε όλο τον κόσμο, σε Φινλανδία, Γερμανία, Iσπανία, Πορτογαλία, Ιορδανία, Αυστραλία… αλλά ποτέ στην Ελλάδα. Το καλοκαίρι του 2022 λοιπόν ήλθα στην Ελλάδα, ήλθα στα Χανιά αναζητώντας τις ρίζες μου! Πήγα στο Γαβαλοχώρι και συνάντησα ένα δεύτερο ξάδελφο μου που είχα το τηλέφωνο του και τον είδα για πρώτη φορά. Η μητέρα του, ανιψιά του πατέρα μου, ήλθε τρέχοντας και κλαίγοντας! Είναι η οικογένεια μου! Ήμουν με την κόρη μου που είναι πρωταθλήτρια ξιφασκίας στη Χιλή και είχαμε και συνάντηση με ανθρώπους που ασχολούνται με το άθλημα στα Χανιά αλλά και μια ανέλπιστη συνάντηση με έναν άλλο Προεστάκη, πιλότο της αεροπορίας! Πήγα επίσης στο Πήλιο και στη Χίο, άλλη μια απίστευτη εμπειρία, γιατί η υποδοχή ήταν τόσο ζεστή! Σίγουρα θα έλθω πάλι στην Ελλάδα και όταν πάρω τη σύνταξη μου σκοπεύω να γυρίσω μόνιμα!»