Με ταχείς ρυθμούς προωθούνται από το ΤΕΕ και τον ΟΑΣΠ οι διαδικασίες υλοποίησης του υποχρεωτικού αντισεισμικού ελέγχου των δημόσιων κτιρίων ολόκληρης της χώρας. Οι έλεγχοι θα ξεκινήσουν από τα σχολεία και τα νοσοκομεία της χώρας, ενώ οι σαρωτικές επιθεωρήσεις έχουν προγραμματιστεί να γίνουν σε όλους τους δημόσιους χώρους εργασίας, συνάθροισης και εξυπηρέτησης κοινού. Οι μηχανικοί θα ελέγξουν περίπου 100.000 κτίρια, στα οποία, εκτός των σχολείων και των νοσοκομείων, περιλαμβάνονται πανεπιστήμια, κέντρα Υγείας, εκκλησίες, λιμεναρχεία, κτίρια δήμων, αθλητικοί χώροι, πυροσβεστικοί σταθμοί, ΔΟΥ, αστυνομικά τμήματα κ.ά.
Στόχος των μαζικών ελέγχων στα δημόσια κτίρια είναι η καταγραφή των προβλημάτων που τυχόν έχουν δημιουργηθεί στη στατικότητα ειδικά των κτιρίων που έχουν κατασκευαστεί πριν από το 1985, όταν και θεσμοθετήθηκε ο αντισεισμικός κανονισμός. Ο βαθμός αντοχής όλων των κτιρίων του Δημοσίου σε έναν δυνατό σεισμό είναι κάτι που προβληματίζει τους μηχανικούς εδώ και καιρό. Ο προβληματισμός αυτός έγινε επιτακτικός μετά τους καταστροφικούς σεισμούς στην Τουρκία τον περασμένο Φεβρουάριο, όταν και αποφασίστηκε η διενέργεια των νέων ελέγχων.
Οπως αποκαλύπτει η Realnews, οι έλεγχοι θα γίνουν με τη «στρατολόγηση» 2.500 μηχανικών, οι οποίοι θα αξιολογήσουν τη φέρουσα ικανότητα των κτιρίων, καταχωρίζοντας μια ειδική ηλεκτρονική βαθμολογία σε μια νέα βάση δεδομένων.
Να σημειωθεί ότι με τη συμβολή 2.500 πολιτικών μηχανικών θα αποπερατωθεί ο έλεγχος εντός εξαμήνου, ενώ εάν τηρούνταν οι μέχρι πρότινος ρυθμοί οι επιθεωρήσεις δεν θα μπορούσαν να ολοκληρωθούν μέσα στην τρέχουσα δεκαετία. Για κάθε ελεγχόμενο κτίριο ορίζονται δύο ελεγκτές πολιτικοί μηχανικοί, ενώ, σύμφωνα με όλες τις εκτιμήσεις, οι πρώτες αυτοψίες κτιρίων θα ξεκινήσουν τον Οκτώβριο και θα ολοκληρωθούν στα τέλη Απριλίου.
Βάσει των στοιχείων που υπάρχουν, μόνο 14.000 κτίρια είχαν ελεγχθεί την τελευταία εικοσαετία. «Υπάρχουν κτίρια προ του 1955 που δεν έχουν καμία αντισεισμική θωράκιση λόγω έλλειψης σοβαρού αντισεισμικού κανονισμού», δηλώνει ο πρόεδρος του ΤΕΕ, Γιώργος Στασινός. Τέτοιες περιπτώσεις κτιρίων με εξόφθαλμα προβλήματα, όπως είναι το ΕΠΑΛ Χαλκίδας και το 12ο Δημοτικό Κορίνθου, έχουν επισημανθεί κατά καιρούς από τον γνωστό σεισμολόγο Ακη Τσελέντη.
Μάλιστα, το ΕΠΑΛ Χαλκίδας, που φιλοξενεί περίπου 1.800 μαθητές και καθηγητές, έχει έτος κατασκευής το μακρινό 1975 και δύο αίθουσές του κρίθηκαν πρόσφατα ακατάλληλες μετά από έλεγχο, ενώ το 12ο Δημοτικό Σχολείο Κορίνθου έχει έτος κατασκευής το 1936, το κτίριο στηρίζεται σε «ροκανισμένες» κολόνες, ενώ από τα ταβάνια κρέμονται γυμνά σκουριασμένα σίδερα…
«Εχω δεκάδες μαρτυρίες για σχολεία που έχουν βλάβες και φθορές, οι οποίες είναι επικίνδυνες. Μέχρι στιγμής είμαστε τυχεροί που οι σεισμοί έλαβαν χώρα τις ώρες που οι αίθουσες ήταν κλειστές. Δυστυχώς, όταν γίνονται σεισμοί, τα πρώτα που βλέπουμε ότι έχουν υποστεί ζημιές είναι τα παλαιά κτίρια και κυρίως τα σχολεία. Αμεση προτεραιότητα είναι να ελεγχθούν όλα τα σχολεία της χώρας», επισημαίνει στην «R» ο καθηγητής Σεισμολογίας και διευθυντής του Γεωδυναμικού Ινστιτούτου Α. Τσελέντης. Οσον αφορά το «παρελθόν» των κτιρίων, ο Γ. Στασινός υπογραμμίζει πως «πρέπει να εξεταστούν τα προ του 1955 που δεν έχουν καμία αντισεισμική θωράκιση λόγω έλλειψης σοβαρού αντισεισμικού κανονισμού, αλλά και τα κτίρια μέχρι το 1985, τα οποία επί της ουσίας είναι και τα πιο κρίσιμα. Σε αυτή την κατηγορία ανήκουν πολλά σχολεία και νοσοκομεία».
Βάση δεδομένων
«Είναι η πρώτη φορά που τρέχει αυτή η διαδικασία για την αντισεισμική θωράκιση της χώρας, η οποία απαιτεί συνεργασία και κινητοποίηση πολλών φορέων του Δημοσίου. Εχουμε εξασφαλίσει τα ποσά από το Ταμείο Ανάκαμψης και έχουν υπογραφεί οι απαραίτητες Κοινές Υπουργικές Αποφάσεις. Πρώτα θα ελεγχθούν σχολεία και νοσοκομεία», λέει στην «R» ο πρόεδρος του ΟΑΣΠ, καθηγητής Ευθύμιος Λέκκας.
Ουσιαστικά το Ελληνικό Δημόσιο δεν γνωρίζει τον πραγματικό αριθμό των κτιρίων που έχει στην κατοχή του. Πολλά από αυτά εγκαταλείφθηκαν με την πάροδο των ετών, ενώ κάποιες υπηρεσίες συνεχίζουν να στεγάζονται σε ιδιωτικά κτίρια αντί μισθώματος. Σε κάθε περίπτωση, τα κτίρια που θα ελεγχθούν εκτιμώνται σε 100.000 και από το ΤΕΕ.
Για την ολοκλήρωση του σχεδίου εξασφαλίστηκε δέσμευση ποσού ύψους 32,5 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, ενώ στη συνέχεια θα πρέπει να συνταχθεί το λεγόμενο Τεχνικό Δελτίο που θα εγκριθεί από τις αρμόδιες υπηρεσίες του Ταμείου.
«Παράλληλα , το ΤΕΕ καταρτίζει ένα μητρώο με χιλιάδες μηχανικούς σε ολόκληρη την Ελλάδα και στη συνέχεια τα αρμόδια υπουργεία Παιδείας, Υγείας, Πολιτικής Προστασίας, Προστασίας του Πολίτη κ.ά. θα δηλώσουν ποια ακίνητα πρέπει να ελεγχθούν στο πλαίσιο του πρωτοβάθμιου ελέγχου», επισημαίνει ο πρόεδρος του ΤΕΕ Γ. Στασινός.
Ο ίδιος προσθέτει πως «πρακτικά, επειδή αυτό δεν πρόκειται να γίνει τις επόμενες 15-20 ημέρες, ελπίζουμε μέχρι τον Σεπτέμβριο να έχει συνταχθεί το Τεχνικό Δελτίο, ώστε να ξεκινήσουμε την όλη διαδικασία τον Οκτώβριο. Θεωρώ ότι, αν πάμε πολύ γρήγορα και συντονισμένα, ο μεγαλύτερος αριθμός των ελέγχων θα έχει πραγματοποιηθεί μέσα σε ένα εξάμηνο, ώστε μέχρι το Πάσχα να έχει ελεγχθεί το σύνολο».
Εκπαίδευση
Οι μηχανικοί θα περάσουν από ειδική εκπαίδευση, καθώς τα αποτελέσματα των ελέγχων θα καταγράφονται ηλεκτρονικά και μέσω μιας ειδικής εφαρμογής από το τάμπλετ που θα φέρουν. Στη συνέχεια θα αποστέλλουν on line τη βαθμολόγηση του κτιρίου, τα στοιχεία του και τα συμπεράσματά τους στο μητρώο του ΟΑΣΠ, όπου θα τηρούνται πλέον όλα τα δεδομένα για τα κτίρια του Δημοσίου.
Από την πλευρά του, ο Οργανισμός Αντισεισμικού Σχεδιασμού και Προστασίας (ΟΑΣΠ) θα αναλάβει την ανάπτυξη, τη συντήρηση και τη λειτουργία της Ηλεκτρονικής Πλατφόρμας Καταγραφής Αποτελεσμάτων (βάση δεδομένων), όπου διαδικτυακά οι ελεγκτές θα περνούν τα αποτελέσματα των ελέγχων τους.
Στον ΟΑΣΠ υπάρχει ήδη μια βάση δεδομένων, όμως πρέπει να εκσυγχρονιστεί περαιτέρω. Με αυτόν τον τρόπο, κάθε κτίριο θα αποκτά την ταυτότητά του και ειδικά για τα δημόσια κτίρια θα αποσαφηνιστεί πού ακριβώς χρειάζονται παρεμβάσεις και με ποια προτεραιότητα.
Αυθαίρετα
Ο Γ. Στασινός δεν αποκλείει την πιθανότητα κατά τον έλεγχο οι πολιτικοί μηχανικοί του ΤΕΕ να ανακαλύψουν και αυθαίρετες παρεμβάσεις ή ακόμα και κατασκευές. Για παράδειγμα, σε αρκετά σχολικά συγκροτήματα υπάρχουν μαρτυρίες πως χώροι οι οποίοι έχουν δηλωθεί ως πυλωτές μετατράπηκαν στη συνέχεια σε αίθουσες διδασκαλίας, ενώ δεν αποκλείεται οι ελεγκτές μηχανικοί να ανακαλύψουν ολόκληρους αυθαίρετους ορόφους ή κτίρια που ανεγέρθηκαν χωρίς καμία άδεια κατασκευής. «Αν υπάρχουν αυθαίρετα θα πρέπει να δηλωθούν και αν ανήκουν στην κατηγορία 5, που σημαίνει μεγάλο ποσοστό αυθαιρεσιών, θα πρέπει να υπάρξει νόμος για την τακτοποίησή τους από τον φορέα όπου ανήκουν», προσθέτει.
Την ίδια ώρα, βρίσκεται σε εξέλιξη από τον ΟΑΣΠ η επικαιροποίηση των Χαρτών Σεισμικής Επικινδυνότητας του Ελληνικού Χώρου. Ο συγκεκριμένος χάρτης, ο οποίος στο παρελθόν περιελάμβανε τέσσερις ζώνες, πλέον θα αποτελείται από τρεις διαφορετικές ζώνες σεισμικής επικινδυνότητας. Ομως, επειδή έχουν παρέλθει περισσότερα από 20 χρόνια από την τελευταία επικαιροποίηση του χάρτη, εξετάζεται σε ποιο βαθμό και εάν θέλουν τροποποίηση οι πιο επικίνδυνες περιοχές, με βάση και την εμπειρία των σεισμών στον ελλαδικό χώρο που μεσολάβησαν μέχρι και σήμερα. Πρόκειται για ακόμη μια ενέργεια αναβάθμισης του αντισεισμικού κανονισμού. Οι τρεις ζώνες καταρτίζονται με βάση σεισμικά δεδομένα και κυρίως τις επιταχύνσεις του φαινομένου σε κάθε περιοχή. Να σημειωθεί πως η τελευταία αναθεώρηση του Χάρτη Σεισμικού Κινδύνου είχε πραγματοποιηθεί από τον ΟΑΣΠ μετά τον σεισμό του 1999.
Επιπλέον, βάσει μνημονίου συνεργασίας που ήδη έχει συμφωνηθεί ανάμεσα σε ΟΑΣΠ και υπουργείο Παιδείας και με στόχο να μειωθεί η επικινδυνότητα στα σχολεία της χώρας, θα επεκταθεί η εκπαίδευση δασκάλων και καθηγητών με ασκήσεις ετοιμότητας, όπως συμβαίνει σε χώρες που πλήττονται συχνά από τον Εγκέλαδο όπως η Ιαπωνία.
Ανάλογη συμφωνία υπήρξε ανάμεσα σε ΟΑΣΠ και υπουργείο Πολιτισμού, ώστε να προβλέπονται και εργασίες αντισεισμικής προστασίας όταν γίνονται επισκευές σε μνημεία (αρχαιολογικοί χώροι, αρχαία θέατρα, ναοί, ιστορικές μονές κ.ά.).