Πέμπτη, 28 Μαρτίου, 2024
ΑρχικήΝέαTι δείχνει η μελέτη δορυφορικών στοιχείων για τη χώρα μας από την...

Tι δείχνει η μελέτη δορυφορικών στοιχείων για τη χώρα μας από την «Ελληνικό Κτηματολόγιο» την περίοδο 2012-2018

Ουδέν κρυπτόν υπό τον…ευρωπαϊκό δορυφόρο. Καθώς η ακρίβεια των αεροφωτογραφιών βελτιώνεται και οι μέθοδοι επεξεργασίας των δεδομένων εξελίσσονται, οι επιστήμονες στην Ε.Ε. μπορούν να καταγράψουν με ολοένα και μεγαλύτερη σαφήνεια την εξέλιξη των δραστηριοτήτων μας στοn χώρο, καθώς και το «αποτύπωμα» πυρκαγιών και άλλων φυσικών καταστροφών.

Όπως προκύπτει από τη μελέτη δορυφορικών στοιχείων για τη χώρα μας από την «Ελληνικό Κτηματολόγιο», την περίοδο 2012-2018 περίπου 820.000 στρέμματα γης –μια έκταση που αντιστοιχεί σε αυτή της Χίου– άλλαξαν «μορφή». Η εφαρμογή των νέων εργαλείων σε αστικό περιβάλλον «αποκαλύπτει» και τα χαρακτηριστικά των πόλεων: για παράδειγμα στην Αθήνα υπάρχουν περισσότερα από 234.000 πυκνοδομημένα στρέμματα γης, αλλά μόλις 30.000 στρέμματα αστικού πρασίνου και 18.000 στρέμματα εγκαταστάσεων αθλητισμού και αναψυχής.

Η «Ελληνικό Κτηματολόγιο» έχει οριστεί από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Περιβάλλοντος (ΕΟΠ) ως το «θεματικό κέντρο αναφοράς για θέματα κάλυψης γης» για τη χώρα μας. Στόχος της Ε.Ε. είναι η υποστήριξη της ευρωπαϊκής πολιτικής για το περιβάλλον, η ανάλυση δεικτών και η παρακολούθηση των μεταβολών. Στο πλαίσιο αυτό η εταιρεία ανέλαβε (με χρηματοδότηση από τον ΕΟΠ) να διορθώσει τον χάρτη των καλύψεων/χρήσεων γης του 2012 και να δημιουργήσει έναν νέο για το 2018, καταγράφοντας τις μεταβολές. «Οι χάρτες περιλαμβάνουν πέντε επίπεδα πληροφορίας: δόμηση, πυκνότητα δασών, διάκριση πλατύφυλλων/κωνοφόρων, λιβάδια, υγρασία και ύδατα», εξηγεί  στην «Κ» ο Μόσχος Βογιατζής, διευθυντής Δασικών Χαρτών και Φυσικού Περιβάλλοντος στην «Ελληνικό Κτηματολόγιο». «Είναι μια πολύτιμη πηγή πληροφοριών που μπορεί να χρησιμοποιηθεί επιστημονικά και να υποστηρίξει πολιτικές και προγράμματα στη χώρα μας για το περιβάλλον, τον χωροταξικό σχεδιασμό, τα δάση, την προστασία της φύσης και την κλιματική αλλαγή».

Ας δούμε ποια εικόνα προκύπτει από το πρόγραμμα. Η μεγαλύτερη μεταβολή από το 2012 στο 2018 καταγράφηκε στον νομό Εβρου και αφορούσε την αναγέννηση της φύσης σε μια καμένη έκταση 54.196,8 στρεμμάτων. Η δεύτερη μεγαλύτερη μεταβολή αφορά ακριβώς το αντίθετο: την καταστροφή από πυρκαγιά μιας θαμνώδους έκτασης 49.482,5 στρ. στην Καβάλα. Ενδιαφέρουσα είναι και η τρίτη μεγαλύτερη μεταβολή: η μετατροπή 40.514,2 στρ. με σκληροφυλλική βλάστηση (πουρνάρια, φρύγανα κ.λπ.) στις Κυκλάδες σε βοσκοτόπια, δηλαδή η αποψίλωσή τους. Σημαντικές μεταβολές παρατηρούμε και στα Χανιά (σε 37.193,5 στρ. η βλάστηση έγινε πιο αραιή) και στην Ανατολική Αττική (33.778,3 στρ. αραιής βλάστησης έγιναν θαμνώδη).

Ας δούμε και τις μικρότερες μεταβολές (κάτω από 1.000 στρέμματα), πάντα σε επίπεδο νομού. Τον «τίτλο» της περιοχής όπου τίποτα δεν άλλαξε την προηγούμενη εξαετία διεκδικεί η Θεσπρωτία, όπου μόλις 332,8 στρ. άλλαξαν μορφή, από αποτεφρωμένες σε εκτάσεις με χαμηλή βλάστηση. Ακολουθεί η Δράμα, όπου η μόνη μεταβολή είναι ότι 349,8 στρ. έγιναν από θαμνώδεις εκτάσεις δάσος. Και η Λάρισα στην οποία καταγράφεται η μεταβολή που έφερε η κατασκευή έργων υποδομής: 353,5 στρ. που το 2012 καταγράφηκαν ως χώροι οικοδόμησης, είχαν γίνει το 2018 οδικό και σιδηροδρομικό δίκτυο (το ίδιο και στον νομό Πρέβεζας για 999,1 στρέμματα γης). Σε μία σειρά νομών, οι αλλαγές που καταγράφονται αφορούν τη μετατροπή ενός δάσους σε εκτάσεις με θαμνώδη και αραιή δασική βλάστηση: στις Σέρρες (429 στρ. δάσους), στη Λευκάδα (568,7 στρ.), στα Τρίκαλα (629,9 στρ.), στην Καστοριά  (776,8 στρ.), στη Μαγνησία (839,8 στρ.).

«Απαράλλακτη» η Φωκίδα

Ομως, τελικά ο «τίτλος» για την περιοχή όπου όλα παρέμειναν ίδια ανήκει δικαιωματικά στη Φωκίδα, όπου η μόνη σημαντική μεταβολή των προηγούμενων έξι ετών ήταν ότι 961,3 στρ. που είχαν καταγραφεί ως βάλτοι… γέμισαν νερό.

Σε επίπεδο Περιφέρειας, οι μεγαλύτερες αλλαγές στις καλύψεις έγιναν στη Βόρεια Ελλάδα: στην Κεντρική Μακεδονία (155.095,6 στρ.) και στην Ανατολική Μακεδονία και Θράκη (148.170,9 στρ.). Ακολουθεί η Αττική, με 142.724,9 στρέμματα. Οι μεταβολές στις υπόλοιπες Περιφέρειες είναι κάτω από 100.000 στρέμματα: Στο Βόρειο Αιγαίο 69.991,6 στρ., στη Στερεά Ελλάδα 52.585,8 στρ., στο Νότιο Αιγαίο 44.964,8 στρ., στα Ιόνια 30.740,5 στρ., στην Κρήτη 25.361,6 στρ., στη Δυτική Ελλάδα 20.267,7 στρέμματα. Οι δύο Περιφέρειες με τις πιο περιορισμένες αλλαγές στις καλύψεις της γης είναι η Ηπειρος (5.191,4 στρ.) και η Θεσσαλία (4.393,7 στρ.). Στο σύνολο της χώρας, το 2012-2018 άλλαξαν μορφή 820.094,9 στρέμματα γης.

Μέσω του ίδιου προγράμματος η «Ελληνικό Κτηματολόγιο» δημιούργησε «αστικούς άτλαντες» για εννέα πόλεις της Ελλάδας. Για τις πόλεις οι οποίες έχουν κτηματογραφηθεί, συνδυάστηκε η φωτοερμηνεία των δορυφορικών εικόνων με τις χρήσεις που ανέφεραν οι πολίτες στις δηλώσεις ιδιοκτησίας τους. Ετσι, έγινε μια πλήρης καταγραφή των διαφορετικών χρήσεων ή καλύψεων της γης.

Στην Αττική, το μεγαλύτερο μέρος της Περιφέρειας (1.322.511 στρ.) καλύπτεται από αγρωστώδη (χαμηλή) βλάστηση. Ακόμα 293.680 στρέμματα είναι δάση, 285.790 στρ. είναι μεικτές καλλιέργειες, 160.178 στρ. βοσκότοποι, 66.779 στρ. ανοιχτοί χώροι με λίγη ή καθόλου βλάστηση, 60.881 στρ. πολυετείς καλλιέργειες. Αυτά όσον αφορά την ύπαιθρο. Σύμφωνα με τον αστικό άτλαντα για την Αττική, 108.584 στρ. είναι συνεχείς αστικές επιφάνειες με ποσοστό δομημένης κάλυψης άνω του 80%, 125.576 στρ. δομημένα με κάλυψη 50-80%, 95.568 στρ. δομημένα με κάλυψη 10-30%. Πόσο αστικό πράσινο αντιστοιχεί στις 234.000 πυκνοδομημένα στρέμματα (των πρώτων δύο κατηγοριών);  Μόλις 30.361 στρέμματα.

Ενδιαφέρον είναι ότι οι δρόμοι καλύπτουν 147.636 στρέμματα, ακόμα 125.562 στρ. είναι βιομηχανικές και εμπορικές μονάδες, τα αεροδρόμια 21.440 στρέμματα, τα λιμάνια 12.812 στρέμματα και οι σιδηρόδρομοι 3.650 στρέμματα. Οι εγκαταστάσεις άθλησης και αναψυχής καταλαμβάνουν 18.824 στρ., ενώ τα παλαιά και νέα λατομεία καταλαμβάνουν 16.640 στρέμματα.

Γιώργος Λιάλιος

kathimerini.gr

RELATED ARTICLES